Autor: kancelaria

O tym, że cukier nie jest najzdrowszy, nikogo nie trzeba przekonywać. Nie na darmo nadano mu miano „białej śmierci”, a cukrzyca, której nie sprzyja nadmierne jego spożywanie, nosi status epidemii XXI wieku. O ile ilość cukru, którą sami dosypujemy do napojów i potraw, przyrządzanych w zaciszu domowej kuchni, możemy łatwo kontrolować, o tyle problematyczne jest kontrolowanie jego spożycia w produktach gotowych, zwłaszcza tych, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się zdrowe – jak w sokach.

Świetnie zdają sobie z tego sprawę nasi rządzący, dzięki którym już od 1 stycznia 2021 r. wprowadzono do porządku prawnego tzw. opłatę cukrową, której głównym celem jest ograniczenie spożycia produktów zawierających cukier. Polska, idąc śladami pozostałych państw członkowskich UE, nałożyła na producentów dodatkowe opłaty, które po przełożeniu się na ceny produktów mają za zadanie odstraszyć konsumentów i zachęcić ich do wybierania zdrowszych produktów. Konstrukcja i logika przepisów dot. opłaty cukrowej w obecnie obowiązującym kształcie pozostawia wiele do życzenia – o czym świadczą liczne spory producentów z organami podatkowymi, które są rozstrzygane na poziomie sądów administracyjnych.

Czy czeka nas koniec sporów w tym zakresie? Rządowe Centrum Legislacji przygotowało kolejną nowelizację ustawy o zdrowiu publicznym, z którą będą musieli się zapoznać przede wszystkim producenci napojów.

Ustawodawca w noweli modyfikuje definicję napoju objętego opłatą oraz proponuje zastąpienie odniesienia do PKWiU na rzecz Nomenklatury Scalonej (CN). W projekcie widnieje także rozszerzenie katalogu produktów wyłączonych spod opłaty cukrowej. Nowelizacja ma na celu zwolnienie z opłaty napoje, w których składzie znajdują się wyłącznie cukry pochodzenia naturalnego oraz nektary owocowe, które nie nadają się do bezpośredniego spożycia z uwagi na ich wysoką kwasowość.

Wyłączenie spod opłaty napoju składającego się z wody i dodanego do niej soku wydaje się logicznym rozwiązaniem w sytuacji, gdy każdy ze składników użytych do produkcji napoju (woda i sok) wprowadzany do obrotu oddzielnie nie podlega opłacie. Sok owocowy lub warzywny oraz woda spożywane oddzielnie (czy też zmieszane razem) nie zmieniają swojej specyfiki i oddziaływania na organizm człowieka. Dodanie wody do soku dodatkowo zmniejsza kaloryczność wyrobu, zachowując jego naturalność.

Zmiany w ustawie nie będą dotyczyć wyłącznie produktów zawierających cukier – niekorzystne rozwiązanie przewidziane zostało także dla producentów napojów bogatych w syrop glukozowo-fruktozowy. Produkty, które posiadają go w swoim składzie, dotychczas zgrabnie omijały regulacje dotyczące podatku cukrowego, co zmusiło ustawodawcę do sprawnego uszczelnienia przepisów.

Wejście znowelizowanych przepisów w życie przewidziane jest na 1 stycznia 2025 r.

W piątek 19 kwietnia 2024 r. Ministerstwo Finansów opublikowało projekt ustawy, która obejmuje m.in. znaczące zmiany w ustawie o rachunkowości (UoR). Projektowana ustawa nazywana jest ustawą wdrażającą CSRD, ponieważ ma na celu wprowadzenie do polskiego porządku przepisów wynikających z dyrektywy dotyczącej sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Corporate Sustainability Reporting Directive). Zmiany prawne w tym zakresie wpisują się w szersze działania UE, określane ogólnie jako Europejski Zielony Ład.

O tym, jak istotne są to zmiany, świadczyć może chociażby poziom zainteresowania webinarium dotyczącym prezentacji projektu ustawy, które odbyło się 25 kwietnia 2024 r. Wiele z pytań, które podczas niego padły, na dzień dzisiejszy nie uzyskało odpowiedzi. Należy się spodziewać, że w najbliższym czasie Ministerstwo udostępniać będzie kolejne informacje w tym zakresie, o czym będziemy Państwa informować w miarę rozwoju prac.

Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju

Z punktu widzenia polskich przedsiębiorców kluczowym elementem nowej regulacji jest nałożenie na dość szeroki krąg podmiotów obowiązku sprawozdawczego w obrębie zagadnień dotyczących zrównoważonego rozwoju. Wskazane podmioty będą zobowiązane do zamieszczania w swoich sprawozdaniach z działalności oraz sprawozdaniach z działalności grupy kapitałowej informacji dotyczących m.in.:

• strategii biznesowej oraz polityk jednostki w odniesieniu do kwestii zrównoważonego rozwoju;
• celów oraz postępów w ich realizacji, dotyczących kwestii zrównoważonego rozwoju, w tym w stosownych przypadkach bezwzględnych celów redukcji emisji gazów cieplarnianych co najmniej na lata 2030 i 2050;
• roli zarządu i rady nadzorczej w odniesieniu do kwestii zrównoważonego rozwoju oraz ich wiedzy eksperckiej i umiejętności związanych z wypełnianiem tej roli lub dostęp takich organów do takiej wiedzy eksperckiej i umiejętności, a także informacji o istnieniu systemów zachęt dotyczących kwestii zrównoważonego rozwoju oferowanych członkom tych organów;
• procesu należytej staranności wdrożonego przez jednostkę w odniesieniu do kwestii zrównoważonego rozwoju, najważniejszych niekorzystnych skutków związanych z własnymi działaniami jednostki i jej łańcuchem wartości oraz wszelkich działań podjętych przez jednostkę w celu zapobiegania negatywnym skutkom, łagodzenia ich, zaradzania im lub usunięcia ich oraz wyniku tych działań;
• najważniejszych ryzyk dla jednostki w odniesieniu do kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem.

Podmioty zobowiązane i termin realizacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju

Nowy obowiązek raportowy dotyczył będzie w pierwszej kolejności tj. już na etapie sporządzania sprawozdania za 2024 r. największych podmiotów i jednostek dominujących największych grup, które obecnie przedstawiają tzw. oświadczenie na temat informacji niefinansowych na podstawie dotychczasowych przepisów.

Kolejną grupą zobowiązaną do sporządzenia sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju w ramach sprawozdania za 2025 r. będą jednostki duże kwalifikowane do tej kategorii zgodnie z nową definicją zawartą w ustawie.

Następnie od sprawozdania za 2026 r. element sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju uwzględniać będą musieli emitenci z rynku regulowanego będącego jednostkami małymi i średnimi. Z tej perspektywy pozytywnie należy ocenić propozycję zawartą w projekcie aby podnieść progi finansowe m.in. dla jednostek mikro i małych, co warunkuje oprócz konieczności sporządzania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju m.in.  możliwość korzystania z uproszczeń w ramach sprawozdawczości finansowej, obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych czy badania sprawozdania finansowych.

Proponowane nowe progi finansowe

Standardy Sprawozdawczości

Co istotne, wskazane powyżej informacje z zakresu zrównoważonego rozwoju powinny zostać przedstawione w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej, zgodnie z Europejskimi Standardami Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESRS) lub odpowiednio uproszczonymi standardami dla jednostek małych i średnich. Poszczególne elementy sprawozdania powinny zostać opatrzona stosownymi wskaźnikami. Standardy pełne (dla jednostek dużych) zostały już opublikowane przez Unię Europejską i ze względu na poziom skomplikowania oraz objętość wymogów szczególnie rekomendujemy odpowiednio wcześniejsze zapoznanie się z nimi oraz rozpoczęcie wdrożenia procesów umożliwiających zarówno opracowanie i wdrożenie celów w zakresie zrównoważonego rozwoju, jak i procesów pozwalających na gromadzenie i analizę danych, których zawarcia w sprawozdaniu wymaga nowa ustawa.

Konsekwencje niewywiązania się z nowych obowiązków

Obowiązek zamieszczenia sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju w ramach sprawozdania z działalności w praktyce oznacza zrównanie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju ze sprawozdawczością finansową. Zatem brak sporządzenia takiego raportu będzie równoznaczny z brakiem / nieprawidłowym sporządzeniem sprawozdania z działalności i będzie pociągało za sobą analogiczne konsekwencje, w tym odpowiedzialność karną.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz fakt, że nowa ustawa oraz CSRD wyraźnie wskazują na obowiązek członków organów zarządczych oraz nadzoru do posiadania wiedzy eksperckiej w zakresie zrównoważonego rozwoju lub posiadania dostępu do tej wiedzy w inny sposób, zachęcamy do śledzenia naszych kanałów informacyjnych oraz kontaktu z naszymi specjalistami, którzy pomogą w zidentyfikowaniu konsekwencji nowej regulacji dla Państwa przedsiębiorstwa.

Obecnie pracodawca ma obowiązek przekazać pracownikowi wysyłanemu do pracy za granicą informacje o warunkach zatrudnienia w tym kraju oraz okolicznościach z tym związanych.

Rok 2023 minął pod znakiem zmian w kodeksie pracy. Do najgłośniejszych należały te dotyczące kontroli trzeźwości oraz pracy zdalnej. Nowelizacja kodeksu pracy wprowadziła też wiele nowych rozwiązań w odniesieniu do obowiązków informacyjnych wobec zatrudnionych pracowników.

Z dniem 26 kwietnia 2023 r. powiększył się katalog informacji, które pracodawca jest zobowiązany przekazać pracownikowi w postaci papierowej lub elektronicznej, nie później niż w terminie 7 dni od dnia dopuszczenia pracownika do pracy. Pracodawcę obciąża przy tym nie tylko obowiązek przekazania pracownikowi informacji, ale również jej aktualizowania, jeśli którykolwiek z elementów ulegnie zmianie.

Pracownicy dosyć często odbywają zagraniczne podróże służbowe. Są to zwykle kilku lub kilkunastodniowe wyjazdy. Czy w takich przypadkach konieczne jest przekazanie dodatkowych informacji o warunkach zatrudnienia?

Dyrektywa DAC-7 nakłada na operatorów stron www i aplikacji, którzy za ich pomocą umożliwiają sprzedaż towarów, świadczenie usług lub najem nieruchomości, obowiązek przekazywania fiskusowi informacji o transakcjach przekraczających określone wielkości.

Wejście w życie obowiązkowego raportowania przez platformy cyfrowe, wymaganego przepisami dyrektywy Rady (UE) 2021/514, powszechnie znanej jako DAC-7, zbliża się wielkimi krokami. Chciałoby się rzec „wreszcie”, bo DAC-7 cały czas czeka na implementację do krajowego porządku prawnego, mimo że projekt ustawy już od roku znajduje się na stronie Rządowego Centrum Legislacji, a oficjalny termin na dokonanie transpozycji unijnych przepisów minął 1 stycznia 2023 roku. Jak dowiadujemy się z informacji zamieszczonej na oficjalnej stronie Kancelarii Premiera Rady Ministrów, zaimplementowanie nowych regulacji ma nastąpić już niebawem, bo w pierwszym kwartale 2024 r.

Dyrektywa wprowadza nowe obowiązki raportowe dla operatorów platform cyfrowych, którzy za ich pomocą umożliwiają sprzedaż towarów oraz świadczenie osobiste usług, a także najem nieruchomości. Opóźnienie w implementacji przepisów DAC-7 przez Polskę wykreowało niepewność biznesową dla operatorów platform, którzy nie wiedzą ostatecznie, jakie dane powinni zbierać, od kiedy powinni je gromadzić ani jaki okres będzie objęty raportowaniem po raz pierwszy (wszak pierwsze raportowanie powinno się odbyć w 2024 r. i obejmować dane za rok 2023).

Wymiana informacji i współpraca — cel wdrożenia DAC-7

Głównym celem wdrożenia DAC-7 jest zwalczanie szarej strefy poprzez wymianę informacji i współpracę administracyjną w sprawach podatkowych dzięki nałożeniu na operatorów platform cyfrowych obowiązku sprawozdawczego dotyczącego sprzedawców działających za pomocą tych platform.

Jednocześnie zmiany zakładają zbudowanie mechanizmu wymiany informacji o sprzedawcach między państwami członkowskimi UE, a także poprawę współpracy między administracjami.

Nowe obowiązki dla platform cyfrowych i sprzedawców

Co do zasady przez platformę cyfrową rozumie się oprogramowanie, w tym stronę internetową lub jej część, oraz aplikacje, w tym aplikacje mobilne, które są dostępne dla użytkowników i umożliwiają sprzedawcom łączność z innymi użytkownikami w celu wykonywania, bezpośrednio lub pośrednio, m.in. sprzedaży towarów lub usług na rzecz użytkowników.

Platformy nie stanowi natomiast oprogramowanie, które umożliwia jedynie przetwarzanie płatności w odniesieniu do sprzedanych towarów lub usług, a także takie, które przekierowuje użytkowników na docelową platformę cyfrową.

Nowe obowiązki związane z gromadzeniem, a następnie raportowaniem określonych danych będą obejmowały operatorów platform cyfrowych, a także sprzedawców oferujących swoje towary lub usługi za pomocą stron internetowych.

Platformy będą przekazywać fiskusowi informacje na temat osób oraz firm, których roczna sprzedaż za pomocą e-platformy przekroczy 2 tys. euro, ale także wtedy, gdy liczba zawartych za pośrednictwem platformy transakcji osiągnie pułap 30, nawet jeśli wartość sprzedaży zrealizowanej w ramach tych transakcji nie przekroczy wskazanego limitu kwotowego. Raporty obejmujące roczne informacje będą przekazywane szefowi KAS do 31 stycznia kolejnego roku.

Tym samym operatorzy platform będą zobowiązani do gromadzenia informacji m.in. takich, jak nazwa prawna, NIP, adres siedziby, numer identyfikacyjny VAT (jeżeli jest dostępny) czy też informacji o istnieniu ewentualnego stałego zakładu, ze wskazaniem każdego państwa członkowskiego UE, w którym ten stały zakład się znajduje. Zakres danych będzie różny w zależności od tego, czy raportowany podmiot jest osobą fizyczną, czy spółką.

Dodatkowo w przypadku najmu nieruchomości operatorzy będą zobowiązani do gromadzenia danych dotyczących wszystkich adresów obiektów oraz numerów księgi wieczystej wynajmowanych nieruchomości.

Warto mieć na uwadze, że obok standardowych obowiązków sprawozdawczych na raportujących ciążyć będzie także obowiązek dochowania należytej staranności poprzez stosowanie określonych w ustawie procedur, takich jak gromadzenie informacji o sprzedawcach czy też ich dodatkowa weryfikacja.

Wyłączenia — kogo nie obejmie obowiązek raportowy

Obowiązek raportowy nie będzie jednak obejmować wszystkich platform cyfrowych i sprzedawców działających za ich pośrednictwem. Właściciele platform służących jedynie do publikowania ogłoszeń przekierowujących do stron sprzedażowych nie będą objęci obowiązkiem sprawozdawczym. Do urzędów skarbowych nie będą zgłaszane także osoby, które sprzedają używane ubrania czy akcesoria jedynie okazjonalnie.

Raportowaniem nie będą objęte również czynności wykonywane przez pracowników i podmioty powiązane raportującego operatora platformy cyfrowej.

Sankcje za niewypełnienie obowiązku sprawozdawczego

Ministerstwo Finansów przewiduje kary za niedostosowanie się do nowych przepisów i niewypełnienie obowiązku sprawozdawczego. Poza karą pieniężną w wysokości od 100 tys. zł do nawet 5 mln zł operatorowi platformy cyfrowej grozi w ramach sankcji wykreślenie z rejestru jako podatnika VAT.

Wdrożenie przepisów dyrektywy daje możliwość stworzenia wspólnych, unijnych ram sprawozdawczości poprzez ograniczenie jej rozproszenia na poszczególne państwa członkowskie. DAC-7 ma wyjść naprzeciw transformacji cyfrowej życia gospodarczego i stać na straży przeciwdziałania narastającym zjawiskom uchylania się od opodatkowania w sferze cyfrowej. Ujednolicenie przepisów – choć z pozoru stanowi dodatkowe utrudnienie dla sprzedawców – ma na celu zwalczenie szarej strefy poprzez współpracę administracji krajowych na arenie międzynarodowej. Z perspektywy konsumentów przepisy mogą przyczynić się do zmniejszenia liczby oszustów.

Należy jednak zwrócić uwagę, że plany Ministerstwa Finansów dotyczące implementacji DAC-7 w pierwszym kwartale 2024 roku wydają się jednak mało prawdopodobne, zwłaszcza że ten kwartał już się kończy, a projekt ustawy wciąż nie jest procedowany w Sejmie. Dalsze odwlekanie w czasie wejścia w życie omawianych przepisów przedłuża stan niepewności dla operatorów platform, który należy ocenić jako niepotrzebne utrudnienie prowadzenia biznesu. Należy bowiem zauważyć, że – w zależności od prezentowanego apetytu na ryzyko – operatorzy mogą gromadzić niepotrzebnie dużą ilość danych o sprzedawcach, nawet wykraczających poza wskazane w projekcie ramy, lub nie gromadzić żadnych danych, uznając, że nie ma do tego podstaw prawnych. W pierwszym skrajnym przypadku operatorzy ponoszą nadmiarowe koszty, a w drugim narażają się na ryzyko sankcji, jeśli wdrożenie DAC-7 w Polsce będzie wiązało się z obowiązkiem wstecznego raportowania.

Końcowo należy zauważyć, że niezależnie od podejścia operatorów platform do bieżącego gromadzenia danych wywiązanie się przez nich z planowanego obowiązku wstecznego raportowania za 2023 rok może być znacząco utrudnione. Nie da się bowiem ze 100-proc. pewnością stwierdzić – z uwagi na brak wiążących przepisów – że zakres raportowanych danych będzie taki, jak wynika to z projektu ustawy. Należy mieć nadzieję, że ewentualne wsteczne raporty nie będą poddane zbyt wnikliwej weryfikacji przez Ministerstwo Finansów.