Hurt & Detal: Nowości w podatku cukrowym

O tym, że cukier nie jest najzdrowszy, nikogo nie trzeba przekonywać. Nie na darmo nadano mu miano „białej śmierci”, a cukrzyca, której nie sprzyja nadmierne jego spożywanie, nosi status epidemii XXI wieku. O ile ilość cukru, którą sami dosypujemy do napojów i potraw, przyrządzanych w zaciszu domowej kuchni, możemy łatwo kontrolować, o tyle problematyczne jest kontrolowanie jego spożycia w produktach gotowych, zwłaszcza tych, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się zdrowe – jak w sokach.

Świetnie zdają sobie z tego sprawę nasi rządzący, dzięki którym już od 1 stycznia 2021 r. wprowadzono do porządku prawnego tzw. opłatę cukrową, której głównym celem jest ograniczenie spożycia produktów zawierających cukier. Polska, idąc śladami pozostałych państw członkowskich UE, nałożyła na producentów dodatkowe opłaty, które po przełożeniu się na ceny produktów mają za zadanie odstraszyć konsumentów i zachęcić ich do wybierania zdrowszych produktów. Konstrukcja i logika przepisów dot. opłaty cukrowej w obecnie obowiązującym kształcie pozostawia wiele do życzenia – o czym świadczą liczne spory producentów z organami podatkowymi, które są rozstrzygane na poziomie sądów administracyjnych.

Czy czeka nas koniec sporów w tym zakresie? Rządowe Centrum Legislacji przygotowało kolejną nowelizację ustawy o zdrowiu publicznym, z którą będą musieli się zapoznać przede wszystkim producenci napojów.

Ustawodawca w noweli modyfikuje definicję napoju objętego opłatą oraz proponuje zastąpienie odniesienia do PKWiU na rzecz Nomenklatury Scalonej (CN). W projekcie widnieje także rozszerzenie katalogu produktów wyłączonych spod opłaty cukrowej. Nowelizacja ma na celu zwolnienie z opłaty napoje, w których składzie znajdują się wyłącznie cukry pochodzenia naturalnego oraz nektary owocowe, które nie nadają się do bezpośredniego spożycia z uwagi na ich wysoką kwasowość.

Wyłączenie spod opłaty napoju składającego się z wody i dodanego do niej soku wydaje się logicznym rozwiązaniem w sytuacji, gdy każdy ze składników użytych do produkcji napoju (woda i sok) wprowadzany do obrotu oddzielnie nie podlega opłacie. Sok owocowy lub warzywny oraz woda spożywane oddzielnie (czy też zmieszane razem) nie zmieniają swojej specyfiki i oddziaływania na organizm człowieka. Dodanie wody do soku dodatkowo zmniejsza kaloryczność wyrobu, zachowując jego naturalność.

Zmiany w ustawie nie będą dotyczyć wyłącznie produktów zawierających cukier – niekorzystne rozwiązanie przewidziane zostało także dla producentów napojów bogatych w syrop glukozowo-fruktozowy. Produkty, które posiadają go w swoim składzie, dotychczas zgrabnie omijały regulacje dotyczące podatku cukrowego, co zmusiło ustawodawcę do sprawnego uszczelnienia przepisów.

Wejście znowelizowanych przepisów w życie przewidziane jest na 1 stycznia 2025 r.

Źródło: Hurt & Detal, kwiecień 2024, https://hurtidetal.pl/wydanie/year,2024/eid,276/