Kategoria: Bez kategorii

PWN od wielu lat organizuje plebiscyt, w ramach którego wybierane jest ulubione „młodzieżowe słowo roku”. Gdyby słowo roku miałaby wybrać grupa przedsiębiorców oraz środowisk księgowo-podatkowych w 2023 r. – zdecydowanie zwycięzcą zostałoby wyrażenie „KSeF”.

Niestety trudno zgodzić się, że byłoby to ulubione słowo roku, niewywołujące wręcz strachu i paniki wśród przedsiębiorców, którzy będą zobligowani do wprowadzenia rewolucyjnych zmian w swoich przedsiębiorstwach.

Zmiany w zakresie fakturowania, które miały wejść w życie już od 1 lipca 2024 r., zostały odroczone. 19 stycznia br. Ministerstwo Finansów poinformowało, że zostanie przeprowadzony audyt dotychczasowych prac, po którym zostanie ogłoszony nowy termin wejścia w życie Krajowego Systemu Fakturowania Elektronicznego („KSeF”). Zastrzeżenia Ministerstwa budziła przede wszystkim  przepustowość i gotowość systemu do bezawaryjnego działania.

Większość podatników odetchnęło z ulgą i zaczęło planować wakacje na lipiec, ale pamiętajmy, że od technologii nie ucieknie nikt z nas! Co się odwlecze, to nie uciecze – Minister Finansów, Andrzej Domański wprost powiedział, że KSeF jest Polsce potrzebny i będzie wdrożony. Podatnicy muszą zatem przygotować się na korzystanie z obowiązkowego e-fakturowania w ramach KSeF, przy czym mają na to nieco więcej czasu.

Przypomnijmy podstawowe informacje. KSeF to platforma zarządzana przez Ministerstwo Finansów, służąca do zarządzania fakturami elektronicznymi, czyli wystawiania faktur sprzedaży i sprawdzania ich poprawności technicznej, a także odbierania faktur zakupowych. Za pośrednictwem platformy podatnicy mogą już teraz dobrowolnie wystawiać ustrukturyzowane faktury elektroniczne (od 1 stycznia 2022 roku). Po wejściu w życie obowiązkowego stosowania KSeF, niedopełnienie obowiązku wystawiania faktur za jego pośrednictwem będzie sankcjonowane.

Rewolucja w fakturowaniu ma przyczynić się do poprawy komunikacji na linii podatnik-administracja skarbowa, a także stanowić jeden z mechanizmów zwalczania wyłudzeń podatku przez podatników. Ministerstwo Finansów zapowiada też, że obowiązkowy KSeF pozwoli szybciej weryfikować prawidłowość rozliczeń podatkowych bez angażowania podatników i wszczynania kontroli, a także przewiduje korzyści wynikające z KSeF takie jak zwrot podatku VAT naliczonego w krótszym okresie: 40 dni zamiast 60 dni czy brak obowiązku przesyłania na żądanie organów podatkowych struktury JPK dla faktur.

Wdrożenie KSeF wiąże się ze zmianą wielu obecnie obowiązujących zasad fakturowania, w tym m.in. likwidacją not korygujących, brakiem możliwości dodawania załączników do faktur, nowymi zasadami ustalania kursów stosowanych do faktur wystawianych w walutach obcych, a także zasadami fakturowania w trakcie awarii KSeF.  Zgodnie z zapowiedzią, wraz z wprowadzeniem systemu teleinformatycznego będzie mniej przeprowadzanych kontroli, ale automatyzacja sprawi, że będą one bardziej ukierunkowane i skuteczne.  A jakie są potencjalne wady nowego systemu? Pewne ograniczenie może stanowić konieczność uprawnienia konkretnej osoby do wprowadzania jakichkolwiek zmian w KSeF. Brak podpisu lub pieczęci elektronicznej kwalifikowanej i brak profilu zaufanego spowoduje, że podatnik nie będzie mógł dokonywać żadnych czynności w systemie, łącznie z wystawianiem faktur ustrukturyzowanych. Należy także pamiętać o konieczności integracji dotychczasowych systemów z nowo obowiązującym rozwiązaniem, a dodatkowo ustandaryzować proces wystawiania faktur w ramach organizacji. Nie sprawdzi się już bowiem dotychczasowa praktyka papierowa.

Rok 2024 jak każdy kolejny niesie ze sobą nowe wyzwania dla podatników. Dobrą informacją jest to, że z uwagi na upływ kadencji parlamentu, w 2023 r. nie została uchwalona duża nowelizacja przepisów podatkowych, do czego ustawodawca przyzwyczajał nas w poprzednich latach. Nie oznacza to jednak, że brak jest kwestii podatkowych nad którymi należy się pochylić. W trakcie zeszłego roku pojawiły się pomniejsze nowelizacje, dodatkowo część wcześniej wprowadzonych zmian przepisów została odroczona i wchodzi w życie w 2024 r.

Na początku roku warto więc usystematyzować zagadnienia podatkowe (znane na ten moment), które w tym roku wystąpią oraz zaplanować związane z tym prace.

KSeF

Krajowy System e-Faktur będzie scentralizowanym systemem elektronicznym, który ma służyć do wystawiania, odbierania i przechowywania faktur. Wdrożenie KSeF jest tematem, nad którym bardzo intensywnie pracują wszyscy podatnicy objęci tym obowiązkiem. Dostosowanie do nowych regulacji wymaga bowiem szeroko zakrojonych zmian systemowych w całej organizacji. Czasu na wdrożenie pozostało już niewiele i wszystko musi być gotowe do 1 lipca 2024 r., więc pierwsza połowa roku jest koniecznym czasem na zintensyfikowanie prac w tym zakresie.

Z perspektywy zakładów ubezpieczeń istotna jest informacja, że aktualnie procedowane jest rozporządzenie, które wyłącza obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych m. in. w odniesieniu do zwolnionych z VAT usług ubezpieczeniowych oraz w odniesieniu do innych rodzajów usług finansowych zwolnionych z opodatkowania na gruncie ustawy o VAT.

JPK_KR

Od 1 stycznia 2025 r. duzi podatnicy CIT będą zobowiązani do elektronicznego przesyłania administracji skarbowej ksiąg rachunkowych w formie ustrukturyzowanej. Obowiązek obejmie również większość zakładów ubezpieczeń, które spełniają definicję dużego podatnika. Aktualnie procedowany jest projekt rozporządzenia Ministra Finansów, w którym określony zostanie zakres danych, o które będą musiały zostać uzupełnione księgi. Projekt rozporządzenia przewiduje m.in. załącznik, zawierający szczególne znaczniki identyfikujące konta rachunkowe dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Księgi prowadzone przez zakłady ubezpieczeń będą więc musiały zostać uzupełnione również o znaczniki przewidziane w treści załącznika.

Żeby skutecznie wygenerować i przekazać organom skarbowym plik odpowiadający wymaganiom opracowanym przez Ministerstwo Finansów, niezbędne będzie przeprowadzenie prac zmierzających do dostosowania systemów księgowych. Będzie to wiązało się z dodatkowymi wydatkami na przeprowadzenie projektów, w które będzie trzeba zaangażować zarówno zasoby IT, jak i zasoby księgowe.

Podatek od przerzuconych dochodów

Dużymi krokami zbliża się czas rocznego rozliczenia CIT za 2023 r. w ramach którego podatnicy już po raz drugi będą musieli weryfikować, czy są zobowiązani do zapłaty podatku od przerzuconych dochodów. Jest to szczególny rodzaj podatku przewidziany w ustawie o CIT, w przypadku, którego podstawą opodatkowania są różnego rodzaju koszty ponoszone na rzecz zagranicznych podmiotów powiązanych, w tym w szczególności koszty usług niematerialnych.

Ustalenie, czy określone kategorie kosztów stanowią przerzucone dochody generujące obowiązek zapłaty dodatkowego podatku jest dużym wyzwaniem dla podatników i nakłada na nich liczne dodatkowe obowiązki weryfikacyjne, dotyczące ponoszonych kosztów oraz statusu podmiotów powiązanych.

Pierwszy raz podatnicy ustalali podatek od przerzuconych dochodów w rozliczeniu za 2022 r. co było szczególnie dużym wyzwaniem z uwagi na skomplikowane, niejednoznaczne przepisy wprowadzone przez Polski Ład. Praktyka pokazała, że w skali kraju niewielka ilość podatników wykazała w swoich zeznaniach oraz zapłaciła ten podatek za 2022 r.

W rozliczeniu za 2023 r. podatnicy zastosują znowelizowane przepisy o podatku od przerzuconych dochodów, które w dużym stopniu zostały doprecyzowane. Dodatkową wskazówką przy rozliczeniu będą wydane w czerwcu 2023 r. objaśnienia, które zawierają odpowiedzi na część wątpliwości interpretacyjnych dotyczących przepisów.

Podatek minimalny

2024 r. jest pierwszym rokiem, w którym obowiązują przepisy dotyczące tzw. podatku minimalnego. Jest to szczególny rodzaj daniny nakładany na podatników, którzy w danym roku podatkowym osiągnęli stratę podatkową lub dochód o wartości nieprzekraczającej 2% przychodów, z tym, że dochód oraz stratę na potrzeby podatku minimalnego stosuje się w szczególny, przewidziany w przepisach sposób.

Z obowiązku zapłaty tego podatku wyłączone są instytucje finansowe, w tym m. in. zakłady ubezpieczeń. Nie można natomiast wykluczyć, że obowiązek zapłaty podatku wystąpi po stronie innych podmiotów funkcjonujących w ramach grupy, np. w przypadku spółek dystrybucyjnych czy serwisowych. Warto więc zwrócić uwagę na ewentualne obowiązki w zakresie podatku minimalnego, ciążące na tego rodzaju podmiotach.

Pillar II – globalny podatek minimalny?

Pillar II to rozwiązanie wypracowane na forum OECD, którego celem jest wprowadzenie globalnego podatku o charakterze wyrównawczym. Ma on skutkować tym, że efektywna stawka opodatkowania w danym państwie nie powinna być niższa niż 15%. Rozwiązanie ma na celu ograniczenie konkurencyjności podatkowej państw, w których obowiązuje niska efektywna stawka podatku dochodowego.

Przepisy unijne wprowadzające rozwiązania wypracowane przez OECD przewidują, że podatek może dotyczyć zarówno międzynarodowych grup kapitałowych, jak i dużych grup podmiotów powiązanych funkcjonujących w ramach jednego państwa.

Co ważne, rozwiązania opracowanego w ramach Pillar 2 mają obowiązywać już od 1 stycznia 2024 r., natomiast nie zostały jeszcze przyjęte przepisy krajowe wprowadzające regulacje do polskiego systemu prawnego. Nie można natomiast wykluczyć, że w sytuacji, w której przepisy wdrożone zostały w innym państwie, w którym siedzibę mają pomioty powiązane z grupy, również na polskich spółkach będą ciążyły obowiązki związane z kalkulacją nowego podatku.

Warto mieć niniejsze zagadnienie na uwadze i śledzić w jaki sposób regulacje związane z Pillar II zostaną zaimplementowane do polskiego systemu prawnego.

Podatek u źródła (WHT)

Przepisy ustawy o CIT dotyczące podatku u źródła nie zmieniają się w 2024 r., natomiast dla podmiotów funkcjonujących w ramach międzynarodowych grup kapitałowych, realizujących transgraniczne płatności na rzecz podmiotów powiązanych, nadal będzie to istotny obszar podatkowy.

W tym zakresie warto zwrócić szczególną uwagę, na płatności opodatkowane podatkiem u źródła i podlegające pod tzw. mechanizm pay&refund (dywidendy, odsetki). Mechanizm ten polega na tym, że w przypadku wypłat ww. kategorii należności wypłacanych na rzecz zagranicznych podmiotów powiązanych, niezbędne jest stosowanie podstawowej stawki podatku (brak możliwości stosowania zwolnienia/preferencyjnej stawki). Niestosowanie ww. mechanizmu jest możliwe m. in. na podstawie opinii o stosowaniu preferencji.

Jeżeli spółka wypłacająca tego rodzaju należności uzyskała już opinię o stosowaniu preferencji, przy kolejnych wypłatach niezbędna będzie weryfikacja, czy nadal spełnione są wszystkie warunki do stosowania preferencji lub nie doszło do istotnej zmiany stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o opinię. Szczególnie należy zwrócić uwagę na weryfikację statusu odbiorcy jako rzeczywistego właściciela należności. Niniejszy warunek jest szczególnie restrykcyjnie traktowany przez organy podatkowe oraz w treści wydanego w tym roku projektu objaśnień podatkowych w zakresie podatku u źródła.

Zmiany w opodatkowaniu dochodów z UFK

Zagadnienie to dotyczy zakładów ubezpieczeń na życie oferujących umowy ubezpieczenia z UFK, w przypadku których od 2024 r. zmienił się sposób rozliczania podatku. Do końca 2023 r. to zakłady ubezpieczeń jako płatnicy ustalały, czy wypłata z umowy ubezpieczenia z UFK generowała dochód i w przypadku wystąpienia dochodów potrącały i odprowadzały podatek do urzędu skarbowego. Od 2024 r. to klient samodzielnie rozliczy się z otrzymanych środków z urzędem skarbowym, a zakład ubezpieczeń przekaże mu informację PIT-8C, w której znajdą się kwoty przychodów i kosztów dotyczących wypłat otrzymanych z umowy z UFK.

Pomimo tego, że większość prac związanych z przygotowaniem się na nowe zasady opodatkowania zakłady ubezpieczeń przeprowadziły jeszcze w 2023 r., ten rok będzie również ważny. Jest to bowiem czas na przygotowanie się do masowego generowania i przesyłania klientom i urzędom skarbowym informacji PIT-8C, co z uwagi na skalę będzie dużym wyzwaniem i wymaga odpowiedniego zmodyfikowania wykorzystywanych systemów informatycznych.

Pierwsze informacje PIT-8C za 2024 r. będą wysyłane dopiero w 2025 r., więc w tym roku jest jeszcze czas na przeprowadzenie pośród klientów akcji informacyjnej dotyczącej stosowania nowych zasad opodatkowania i związanych z tym obowiązków po ich stronie. Należy także przygotować na pytania dotyczące nowych zasad opodatkowania osoby mające kontakt z klientami, tj. pracowników działów obsługi klienta czy dystrybutorów.

Kolejne rewolucje podatkowe?

Powyżej wskazaliśmy najistotniejsze w naszej ocenie zagadnienia podatkowe, z którymi podatnicy będą musieli się zmierzyć w 2024 r. W trakcie roku nowy rząd przygotuje prawdopodobnie kolejne kierunki zmian przepisów podatkowych. Wskazują na to różne propozycje zmian i uproszczeń podatkowych prezentowane w trakcie kampanii wyborczej.

Na zakładach ubezpieczeń, oprócz „standardowych” obowiązków podatkowych, ciąży szereg dodatkowych, istotnych powinności około-podatkowych.

Jednym z najistotniejszych z nich, są obowiązki wynikające z krajowych i zagranicznych regulacji odnoszących się do wymiany informacji o rachunkach finansowych rezydentów poszczególnych państw, w tym zwłaszcza Stanów Zjednoczonych (obowiązki FATCA / CRS).

W ciągu ostatnich miesięcy obserwujemy szczególny nacisk organów na prawidłowe realizowanie tych regulacji, co przejawia się zwłaszcza we wzmożonych kontrolach oraz wszczynanych postępowaniach w tym zakresie. Istotne jest w tym kontekście prawidłowe opracowanie (a następnie egzekwowanie) strategii na taką kontrolę, ponieważ niewypełnianie obowiązków obarczone jest ryzykiem nałożenia kary pieniężnej, której maksymalny wymiar może sięgnąć nawet 1 mln zł. Co więcej, niedopełnienie obowiązków CRS jest penalizowane na gruncie karno-skarbowym. Dlatego też w niniejszym artykule przybliżymy Państwu najistotniejsze aspekty dotyczące obowiązków FATCA / CRS, w tym zwłaszcza sposoby na minimalizację ryzyka poniesienia wysokiej kary.

Na czym polegają obowiązki FATCA?

FATCA to amerykańska ustawa o ujawnianiu informacji o rachunkach zagranicznych dla celów podatkowych (ang. Foreign Account Tax Compliance Act). Jej celem  jest zobowiązanie zagranicznych instytucji finansowych (w tym polskich zakładów ubezpieczeń) do przekazywania do USA za pośrednictwem Szefa KAS danych o saldach rachunków oraz  informacji o ich właścicielach – podatnikach USA. W ten sposób amerykańska administracja podatkowa jest zdolna do weryfikacji prawidłowości rozliczeń podatkowych tych osób. Regulacje te mają zapobiec przede wszystkim zjawisku unikania opodatkowania poprzez nieopodatkowanie w USA dochodów osiąganych w innych państwach.

W Polsce obowiązki FATCA funkcjonują od 2015 r.

W praktyce, wypełnianie obowiązków FATCA sprowadza się dla zakładu ubezpieczeń do pobrania od klienta odpowiedniej dokumentacji oraz przeanalizowania jej. Drugim istotnym krokiem jest złożenie na ręce Szefa KAS raportu o amerykańskich posiadaczach rachunków.

Na czym polegają obowiązki CRS?

Analogicznym obowiązkiem jest CRS (ang. Common Reporting Standard). Jest to standard automatycznej wymiany informacji w kwestiach podatkowych pomiędzy pomiędzy tzw. państwami uczestniczącymi. W Polce obowiązki CRS obowiązują od 2017 r. na mocy ustawy z 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami. W praktyce ustawa ta nakłada na instytucje finansowe (w tym zakłady ubezpieczeń) trzy podstawowe obowiązki:

• stosowanie procedur należytej staranności oraz procedur sprawozdawczych;
• rejestrowanie czynności podejmowanych w ramach procedur należytej staranności;
• gromadzenie dokumentacji wymaganej w ramach stosowania procedur należytej staranności, w szczególności oświadczeń o rezydencji podatkowej posiadaczy rachunków (klientów).

W najbardziej ogólnym sensie, powyższe obowiązki sprowadzają się do weryfikacji kraju rezydencji podatkowej klientów i gromadzenia dowodów wskazujących na miejsce takiej rezydencji. W razie zidentyfikowania rachunków klientów zagranicznych, które podlegają obowiązkowi raportowania, zakład ubezpieczeń powinien złożyć na ręce Szefa Krajowej Administracji Skarbowej specjalny raport w terminie do dnia 30 czerwca roku następnego.

Język ustawy jest jednak na tyle szeroki, że tak naprawdę to na zakładzie ubezpieczeń jako instytucji raportującej spoczywa stworzenie adekwatnego systemu wykonywania obowiązków CRS w oparciu o własną, najlepszą ocenę. Dotyczy to zwłaszcza stworzenia odpowiednich wewnętrznych procedur CRS, doboru właściwych systemów informatycznych, czy przede wszystkim starannej weryfikacji rezydencji posiadaczy rachunków.

Brak jednolitych i konkretnych zasad realizowania obowiązków CRS może być więc polem do interpretacji. Z naszego doświadczenia widzimy, że na dzisiaj ustalonej praktyki w tym zakresie nie mają również organy, co dodatkowo utrudnia „idealne” realizowanie obowiązków raportowych.

Aktualna praktyka organów

Zgodnie z obserwowaną przez nas praktyką, w ostatnich miesiącach organy kładą szczególny nacisk na kontrolowanie prawidłowości wypełniania obowiązków CRS.

Powodów zwiększonego zainteresowania organów tym obszarem może być kilka. Do najważniejszych z nich zaliczyć można:

• fakt, że są to obowiązki stosunkowo nowe – w praktyce organów kontrole dotyczą zwykle okresów sprzed kilku (3-5) lat;
• fakt, że w poł. 2021 r. zwiększyła się liczba US które mogą taką kontrolę prowadzić – pierwotnie był to jedynie I Mazowiecki US, jednak uprawnienie to rozszerzyło się na urzędy z każdego województwa.

Przebieg kontroli

Z formalnego punktu widzenia, kontrola poprzedzona jest doręczeniem zawiadomienia o zamiarze jej wszczęcia. Jest to doskonały moment na właściwe przygotowanie się do takiej kontroli.

Typowymi dokumentami, których oczekiwać może organ będą przede wszystkim:

• deklaracje CRS, ich korekty, jak i wyjaśnienia co do przyczyny złożenia korekt;
• pisemne procedury sprawozdawcze, należytej staranności, regulaminy, uchwały, instrukcje, rejestry czynności dotyczące obowiązków CRS;
• informacje o saldach rachunków;
• bazy danych (rachunków), w tym zwłaszcza bazy dotyczące klientów – nierezydentów.

Na podstawie przekazanej dokumentacji, organ przeważnie wybierze reprezentatywną próbę rachunków podlegających szczegółowej analizie. Oznacza to, że badaniu organu nie podlega każda polisa.

Kontrola CRS wymaga stałej i bieżącej kooperacji z organem. Oznacza to konieczność wyjaśniania wątpliwości organu czy też przedkładania dodatkowych dowodów.

W toku kontroli CRS organ wyda protokół kontroli zawierający wstępne ustalenia co do prawidłowości wypełniania obowiązków. W odpowiedzi na taki protokół, zakład ubezpieczeń może wnieść zastrzeżenia. W tym piśmie istnieje możliwość zajęcia własnego stanowiska co do oceny kontrolujących. Z tego względu – jeśli w protokole organ wskaże na nieprawidłowości – szczególnie ważne jest, aby zastrzeżenia przedstawiały wyjaśnienie powodów popełnienia danego błędu, lub nawet polemikę z organem i kontrargumenty na obronę prawidłowości realizowania obowiązków CRS.

Ostatecznie, na zakończenie kontroli, organ wyda tzw. wynik kontroli. W piśmie tym zawarte będą ostateczne ustalenia, opis ewentualnie wykrytych błędów, jak też zalecenia dotyczące niezbędnych do podjęcia działań naprawczych (korekt deklaracji czy zmian do procedur).

Jak działać aby zmniejszyć ryzyko?

Z naszej praktyki wynika, że przy niejednokrotnie niejasnych przepisach, nawet najbardziej rozbudowany system wypełniania obowiązków CRS nie zawsze jest „niezawodny”. Dodatkowo przy dużej skali prowadzonej działalności, nietrudno również o drobne błędy ludzkie. Jak wiemy – bazując przy tym również na praktyce organów – niemal każda kontrola prowadzi więc do zidentyfikowania mniejszej lub większej skali błędów w zakresie CRS.

W razie wykrycia naruszeń, organy mogą wszcząć postępowanie w sprawie wymierzenia tzw. administracyjnej kary pieniężnej, która może wynieść aż 1 mln zł. Niestety w rzeczywistości, nawet gdy zidentyfikowane błędy są marginalne, organy „domyślnie” wszczynają takie postępowania. Podkreślić trzeba również, że postanowienia o wszczęciu postępowania można spodziewać się nawet kilka miesięcy po zakończeniu samej kontroli.

W ramach wszczętego postępowania organ ponownie przyjrzy się ustaleniom kontrolnym, niejako ponownie oceniając sprawę. Nawet więc pomimo niekorzystnego dla zakładu wyniku kontroli, jeszcze w samym postępowaniu jest szansa na kształtowanie argumentacji na „swoją obronę”. Co ważne, w toku postępowania głównym celem jest przekonanie organu do odstąpienia od wymierzenia kary lub do miarkowania jej w maksymalnie najwyższym stopniu. Zgodnie bowiem z przepisami, wymierzana kara podlega miarkowaniu, tj. właściwemu obniżeniu stosownie do okoliczności sprawy.

Na odstąpienie od kary, lub jej korzystne miarkowanie mogą wpłynąć takie kwestie jak niewielka skala naruszeń (czy ich charakter), proaktywna postawa w toku kontroli czy przyjęcie dodatkowych działań prewencyjnych.

Biorąc to pod uwagę – bazując na naszym doświadczeniu – szczególnie kluczowe jest poważne potraktowanie już etapu kontroli i zapewnienie istotnych zasobów pozwalających na szybkie wyjaśnienie wszelkich wątpliwości organu.

To właśnie bowiem w toku kontroli organ dokonuje najistotniejszych ustaleń co do stanu faktycznego i tym samym jest to najbardziej odpowiedni moment na składanie istotnych dowodów i obronę swojego stanowiska.

Kluczowe jest więc aby już na etapie kontroli (a najpóźniej w trakcie postępowania) kształtować narrację (w ramach składanych odpowiedzi na wezwania czy zastrzeżenia) korzystną dla kontrolowanej spółki. Innymi słowy, aby podkreślać te okoliczności, które przemawiają za wymierzeniem kary w jak najniższej wysokości (wskazanie organowi argumentów przemawiających za zasadnością takiego rozstrzygnięcia).

Finalnie ewentualną karę organ wymierzy w decyzji, w której szczegółowo określi okoliczności mające wpływ na taką a nie inną wysokość sankcji.

Zakład ubezpieczeń będzie również uprawniony do skorzystania z odpowiedniej ścieżki odwoławczej, jak również możliwe jest skorzystanie z drogi sądowo-administracyjnej, poprzez złożenie skargi na niekorzystną decyzję II instancji.

Niezależnie od samej administracyjnej kary pieniężnej, niedopełnienie obowiązków CRS może stanowić również wykroczenie lub przestępstwo karno-skarbowe. Przewidzianą sankcją jest kara grzywny. Odmiennie niż w przypadku administracyjnej kary pieniężnej, odpowiedzialności KKS nie poniesienie sam zakład ubezpieczeń, a osoby, którym można przypisać odpowiedzialność za realizację obowiązków CRS.

Przekazywanie drobnych upominków okolicznościowych pracownikom to temat pojawiający się praktycznie w każdym przedsiębiorstwie. Co do zasady, organy podatkowe stoją na stanowisku, że przy zakupie takich towarów, podatnik nie powinien mieć prawa do odliczenia podatku naliczonego z uwagi na brak związku takiego wydatku z wykonywaniem przez niego czynności opodatkowanych. Odrębną kwestią jest opodatkowanie nieodpłatnego przekazania takich drobnych upominków.

Nieodpłatne przekazanie                      

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłata dostawa towarów oraz świadczenie usług.

Co do zasady, przez dostawę towarów rozumie się również nieodpłatnie przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w tym w szczególności przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste jego pracowników, w tym byłych pracowników oraz wszelkie inne darowizny, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem, importem lub wytworzeniem tych towarów lub ich części składowych.

Oznacza to, że w sytuacji gdy podatnik nabył towary, które w żaden sposób nie wpływają na wysokość jego obrotu oraz nie wykazują one związku z czynnościami opodatkowanymi prowadzonej działalności, generalnie podatnik ten nie posiada prawa do odliczenia podatku naliczonego od takich towarów. W  takiej sytuacji również, podatnik nie jest zobligowany do opodatkowania nieopłatnych przekazań – w tym przekazań na rzecz swoich pracowników.

Organy podatkowe stoją na stanowisku, że ponoszone przez podatników wydatki na zakup prezentów dla pracowników nie mają żadnego związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (nie przyczyniają się w żaden sposób do zwiększenia zysku z prowadzonej działalności, a jedynie mogą wpływać na poprawę relacji między pracodawcą a pracownikiem). W konsekwencji, przekazanie pracownikom prezentów, zakupionych w takim celu, z jednej strony nie daje prawa do odliczenia, ale z drugiej – nie wiąże się z koniecznością opodatkowania takiego nieodpłatnego przekazania.

Zakres przedmiotowy nieodpłatnego przekazania na rzecz pracowników

Zakres przedmiotowy przekazanych nieodpłatnie upominków na rzecz pracowników nie ma właściwie żadnych ograniczeń. Powinien on jednak zasadniczo służyć zaspokajaniu potrzeb osobistych.

Zdaniem fiskusa związek z czynnościami opodatkowanymi nie występuje m.in. w przypadku zakupu przez podatnika pączków, kwiatów, czekoladek czy też drobnych upominków – głównie w postaci słodyczy, kawy czy upominków z logo firmy, jak również drożdżówek, ciastek nabywanych z okazji różnych świąt, których celem jest podziękowanie pracownikom za ich osiągnięcia i zmotywowanie ich do bardziej efektywnej i wydajnej pracy – bowiem wydatki te są ponoszone przede wszystkim w celu zaspokojenia prywatnych potrzeb pracowników (zob. interpretacja indywidualna z dnia 26 czerwca 2017 r. sygn. 0115-KDIT1-1.4012.150.2017.1.AJ).

Jednocześnie DKIS uznał również, że zakup i przekazanie takich upominków jak walizki, plecaki czy naczynia kuchenne na rzecz swoich pracowników nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, a tym samym nie podlega opodatkowaniu VAT, w sytuacji gdy przy ich nabyciu nie przysługuje podatnikowi prawo do odliczenia VAT (zob. interpretacja indywidualna z dnia 31 marca 2022 r. sygn. 0112-KDIL1-1.4012.842.2021.4.EB).

Sytuacja ta nie jest natomiast taka oczywista, gdy w momencie nabycia towarów, podatnik nie zna ich ostatecznego przeznaczenia.

Jeżeli podatnik nabył towary oraz odliczył podatek naliczony przy ich zakupie, to ich nieodpłatne przekazanie, gdyby było nieopodatkowane prowadziłoby do sytuacji, w której żaden z uczestników obrotu gospodarczego nie poniósłby ekonomicznego ciężaru podatku VAT – co byłoby niezgodne z zasadą powszechności i neutralności opodatkowania.

Jeżeli zatem podatnik nabędzie towary oraz odliczy od nich VAT, a następnie towary te postanowi przekazać nieodpłatnie swoim pracownikom, taka dostawa będzie podlegać opodatkowaniu zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.  

Wyjątek od reguły, stanowią nieodpłatne przekazania towarów, które wypełniają definicję prezentów o małej wartości w rozumieniu art. 7 ust. 4 ustawy o VAT, które nie rodzą konieczności opodatkowania podatkiem VAT.

Prezenty o małej wartości

Wyjątek od powyższej reguły, stanowią nieodpłatne przekazania towarów, które wypełniają definicję prezentów o małej wartości w rozumieniu art. 7 ust. 4 ustawy o VAT. Przekazanie prezentów o małej wartości, co do zasady nie rodzi konieczności opodatkowania podatkiem VAT.

Przez prezent o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:

• o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
• których przekazania nie ujęto w ewidencji, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru, a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 20 zł.

Prezenty o małej wartości nie polegają opodatkowaniu, jeżeli wartość upominków przekazanych jednej osobie, w trakcie roku nie przekroczy 100 zł netto – w przypadku prowadzenia ewidencji, pozwalającej na ustalenie tożsamości obdarowanych osób lub 20 zł netto, w przypadku gdy podatnik nie prowadzi takiej dokumentacji.

Próbki

Z kolei, przez nieodpłatnie przekazaną próbkę należy rozumieć próbkę towaru lub jego niewielką ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie przez podatnika ma na celu promocję teraz towaru oraz zasadniczo nie służy zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego – chyba, że ma skłaniać odbiorcę do zakupu promowanego towaru.