Karolina Mazurkiewicz-Grzybowska, Jakub Sobieski
15 grudnia 2022
Miesięcznik Ubezpieczeniowy: Przerzucone dochody wyzwaniem przy rozliczeniu CIT za 2022 r.
komentarz
Podatki
Zakłady ubezpieczeń mogą być zobowiązane do badania statusu ponoszonych kosztów jako przerzuconych dochodów. Z uwagi na wysoki poziom skomplikowania przepisów, analiza występowania obowiązku podatkowego będzie wymagającym zadaniem dla działów podatkowych.
Rozliczenie roku podatkowego zawsze generuje dużo pracy dla działów podatkowych. Jest to szczególnie wymagające zadanie w dużych organizacjach, takich jak zakłady ubezpieczeń. Rozliczenia komplikują dodatkowo nieustannie zmieniające się przepisy podatkowe.
Rozliczenie 2022 r. zapowiadało się ciężko, w szczególności z uwagi na szereg rozwiązań wprowadzonych przez Polski Ład. Częściowo problemy zostały rozwiązane przez ostatnią nowelizację CIT (tzw. Polski Ład 3.0), która naprawiła dużą część niejasnych i skomplikowanych przepisów – niestety nie wszystkie. I w tym roku podatnicy nie będą mogli narzekać na problematyczne zagadnienia w CIT, z uwagi na konieczność weryfikacji występowania obowiązku zapłaty podatku od przerzuconych dochodów.
PRZERZUCONE DOCHODY
Od początku 2022 r. nie obowiązuje już art. 15e ustawy o CIT, który wprowadzał ograniczenie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów określonego katalogu wydatków ponoszonych na rzecz podmiotów powiązanych, w tym m.in. usług doradczych, zarządzania, ubezpieczeń i usług podobnych. O ile przepis przewidywał bezpośrednio wyłączenie dla usług ubezpieczeń świadczonych przez ubezpieczycieli, koszty innych usług nabywanych w ramach grup kapitałowych, które były ponoszone na rzecz podmiotów powiązanych, mogły podlegać ograniczeniu w zaliczaniu do kosztów.
W zamian za uchylony przepis ustawodawca wprowadził pakiet kilku nowych rozwiązań, mających na celu ograniczenie działań o charakterze optymalizacyjnym. Ostatecznie, po wejściu w życie Polskiego Ładu 3.0, w rozliczeniu za 2022 r. będzie obowiązywał wyłącznie przepis dotyczący przerzuconych dochodów, którego charakter jest zbliżony do rozwiązania przewidzianego uprzednio w art. 15e ustawy o CIT.
Podatek od przerzuconych dochodów jest podatkiem o wyjątkowym charakterze, ponieważ stanowi podatek od kosztów, a nie od dochodów lub przychodów.
Przy obliczaniu podatku uwzględniamy tzw. koszty kwalifikowane, czyli rodzaje kosztów z art. 15e ustawy o CIT oraz art. 15c ustawy o CIT (tzw. koszty finansowania dłużnego). Przy ustaleniu, czy dane koszty ponoszone na rzecz podmiotów powiązanych będą stanowiły przerzucone dochody, podatnik będzie musiał dodatkowo zweryfikować spełnienie kilku dodatkowych warunków dotyczących sytuacji podatkowej kontrahenta, m.in. stosowaną przez niego efektywną stawkę opodatkowania oraz udział otrzymanych od podatnika należności w ogólnej kwocie przychodów kontrahenta.
Istotne jest to, że jeżeli przy wyliczeniu za 2022 r. suma kosztów kwalifikowanych poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych i niepowiązanych nie przekroczy 3% sumy kosztów podatkowych w danym roku podatkowym, obowiązek badania statusu ponoszonych kosztów jako przerzuconych dochodów (i tym samym potencjalnie kalkulowania podatku) nie wystąpi.
Kolejne wyłączenie dotyczy kosztów kwalifikowanych ponoszonych na rzecz podmiotów powiązanych z UE/EOG, prowadzących istotną rzeczywistą działalność gospodarczą. Przepis przewiduje, że do tego rodzaju wydatków nie mają zastosowania przepisy dotyczące podatku od przerzuconych dochodów.
ZMIANA W PRZEPISACH
Ministerstwo zauważyło problematyczny charakter wprowadzonych przepisów i w nowelizacji przewidziało szereg modyfikacji, które istotnie ułatwią stosowanie przepisu, m.in. w zakresie warunków do uznania wydatku za przerzucone dochody.
Co jest tu istotne z perspektywy podatników – ustawodawca nie wprowadził przepisu przejściowego, który umożliwiałby stosowanie nowych przepisów już w odniesieniu do rozliczenia za 2022 r. W związku z tym, podatnicy będą musieli w rozliczeniu za bieżący rok (2022) stosować dotychczasowe przepisy. Ciężko ocenić, czy działanie ustawodawcy było celowe, tj. pozostawiono przepisy, które z uwagi na poziom nieścisłości są bardzo trudne w stosowaniu, czy może omyłkowo nie „naprawiono” przepisów już w odniesieniu do rozliczenia za 2022 r. Ostatecznie, wątpliwości w przepisach należy rozstrzygać na korzyść podatników, więc w przypadku kontroli w przyszłych latach organy podatkowe mogą mieć niemały problem z zakwestionowaniem rozliczeń podatników w zakresie przerzuconych dochodów.
PRZERZUCONE DOCHODY U UBEZPIECZYCIELI
Podatek od przerzuconych dochodów może być istotnym zagadnieniem dla ubezpieczycieli funkcjonujących w ramach międzynarodowych grup kapitałowych, ponoszących dużą ilość wydatków na rzecz podmiotów powiązanych. Szczególną uwagę należy zwrócić w tym przypadku na to, że przepis określający katalog kosztów kwalifikowanych odnosi się do kosztów ubezpieczeń oraz usług podobnych, co może wskazywać na konieczność uwzględniania w tym zakresie również kosztów reasekuracji, z uwagi na istotne podobieństwo reasekuracji do usługi ubezpieczenia.
Proces analizy występowania obowiązku kalkulowania przerzuconych dochodów w każdej organizacji będzie wyglądał inaczej, natomiast są pewne elementy wspólne, które będą musiały zostać uwzględnione w ramach weryfikacji spełnienia elementów warunkujących powstanie obowiązku wyliczenia podatku.
Każdy podatnik który zidentyfikuje potencjalne ryzyko związane z możliwością wystąpienia obowiązku w podatku od przerzuconych dochodów, będzie musiał w 2022 r. zidentyfikować wszystkie poniesione w 2022 r. koszty kwalifikowane.
Co istotne, w odniesieniu do 2022 r. będzie trzeba zidentyfikować koszty kwalifikowane poniesione zarówno na rzecz podmiotów powiązanych, jak i niepowiązanych. Będzie to wymagało analizy charakteru ponoszonych w całym roku podatkowym kosztów z perspektywy możliwości ich zakwalifikowania do ustawowego katalogu. Już to zadanie wygeneruje dużą ilość dodatkowej pracy dla działów podatkowych ubezpieczycieli, natomiast jest to ćwiczenie niezbędne do ustalenia, czy wartość kosztów kwalifikowanych będzie przekraczała w roku podatkowym 3% wartości wszystkich kosztów. Przekroczenie progu warunkuje bowiem przejście do dalszych etapów analizy. Z uwagi na okoliczność, że koszty reasekuracji powinny zostać uznane za koszt kwalifikowany jako podobne do usług ubezpieczeń, przekroczenie progu 3% kosztów nie będzie trudne, szczególnie w przypadku ubezpieczycieli majątkowych.
Kolejnym ważnym elementem w procesie analizy będzie zidentyfikowanie kosztów kwalifikowanych ponoszonych na rzecz podmiotów z UE/EOG. Aktualna treść przepisu przewidującego wyłączenie w odniesieniu do podmiotów z UE/EOG prowadzących istotną rzeczywistą działalność gospodarczą nie wskazuje jednoznacznie, w jaki sposób powinno wyglądać jego prawidłowe zastosowanie, w szczególności na jakim etapie należy stosować to wyłączenie, co może jednocześnie przesądzić o „być albo nie być” stosowania przepisów o przerzuconych dochodach.
Inna kwestia związana ze stosowaniem wyłączenia dotyczy weryfikacji, czy podmiot powiązany prowadzi istotną rzeczywistą działalność gospodarczą. Przepisy nie określają, jakie czynności powinien w tym zakresie podjąć podatnik i jak daleko ma sięgać w tym przypadku należyta staranność w zakresie weryfikacji statusu kontrahentów.
Można zauważyć, że warunki są w tym przypadku zbliżone do przesłanek prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej przy podatku u źródła. Pewnym rozwiązaniem mogą więc w tym przypadku być oświadczenia zbierane od kontrahentów czy zgromadzenie dokumentów dotyczących jego działalności. Czym innym jest natomiast faktyczna możliwość uzyskania tego rodzaju informacji od kontrahentów, którzy nie muszą być chętni do dzielenia się informacjami, a sam proces gromadzenia dokumentacji również może się przedłużać.
Jeżeli na pierwszych etapach weryfikacji podatnik nie wykluczy obowiązku wyliczenia podatku, będzie zobowiązany na dalszym etapie do szczegółowej weryfikacji poszczególnych wydatków oraz metodologii podatkowego rozliczenia ich przez kontrahentów, co w wielu przypadkach może okazać się bardzo trudne do zrealizowania.
PRZERZUCONE DOCHODY ZA 2022 R.
Podatek od przerzuconych dochodów przysporzy podatnikom dużo pracy przy rozliczeniu za 2022 r. Wysoki poziom skomplikowania przepisów oraz brak jakiejkolwiek interpretacji ze strony organów podatkowych dodatkowo zwiększa poziom niepewności po stronie podatników. Kluczowe w tym zakresie jest właściwe zarządzenie procesem analizy występowania obowiązku kalkulowania podatku oraz odpowiednio wczesne rozpoczęcie prac, żeby mogły zostać przeprowadzone przed upływem terminu na rozliczenie.
Należy pamiętać o tym, że aktualne przepisy będą miały zastosowanie wyłącznie do rozliczenia dokonywanego w 2022 r. Analiza dokonana w tym roku będzie więc mogła mieć zastosowanie wyłącznie częściowo na potrzeby ustalania podatku w kolejnych latach podatkowych, natomiast pewne elementy będą analogiczne.
Jednocześnie podatnicy nie mogą pominąć weryfikacji w zakresie przerzuconych dochodów, żeby nie narazić się na związane z tym ryzyko podatkowe.
Źródło: Miesięcznik Ubezpieczeniowy, TOM 19 I NUMER 12 I GRUDZIEŃ 202
Sprawdź, jak możemy pomóc Twojej firmie!
Skontaktuj sięKarolina Mazurkiewicz-Grzybowska, Jakub Sobieski
15 grudnia 2022
Mogą Cię zainteresować:
Podatki
[WEBINAR ALTO]: Nie taki JPK CIT straszny... - czyli jak to ugryźć?
Wokół sezon na strachy w pełni i choć nie każdego przerażają pukające do drzwi dzieci, czający się na horyzoncie JPK CIT w wielu p...
Czytaj dalejPodatki
[WEBINAR ALTO]: Zatrudnianie cudzoziemców - kluczowe aktualności i nadchodzące zmiany
Zapraszamy do udziału w bezpłatnym godzinnym webinarze, który odbędzie się w czwartek 24.10.2024 r. o godz. 10.00. Eksperci ALTO o...
Czytaj dalej