Wcześniejszy kształt tego rozwiązania został podpisany przez prezydenta pod koniec sierpnia 2023 r., mimo to ustawa wzbudzała niemałe kontrowersje. Chociaż badania odnośnie nowego systemu kaucyjnego wskazują ogromne – na poziome około 90% – poparcie respondentów co do zwracania opakowań za kaucją, środowiska biznesowe nie zgadzają się ze sposobem jego wprowadzenia. W szczególności zwracają uwagę na zbyt krótki czas przygotowania się przedsiębiorstw do planowanych zmian, jak również problemy związane z opodatkowaniem kaucji i jej wysokością. Inni sugerują, że nadchodzące modyfikacje to dyskryminacja większych graczy na rynku poprzez nałożone ograniczenia i znaczne sankcje za brak ich przestrzegania. Eksperci twierdzą, że istnieje również potrzeba wcześniejszego uchwalenia przepisów o rozszerzonej odpowiedzialności producentów (w skrócie ROP) przed wprowadzeniem nowego systemu kaucyjnego w życie.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska w zaproponowanych zmianach do ustawy w dużej mierze wyciągnęło wnioski od zgłaszanych przez przedsiębiorców zagadnień, ponieważ projektowane zmiany dotyczą właśnie tych kwestii. Do najważniejszych poprawek w nowelizacji możemy zaliczyć odejście od koncepcji objęcia kaucji podatkiem VAT czy stosunkowo niską opłatę produkcyjną za niezrealizowanie wymaganego poziomu zbiórki w pierwszym roku funkcjonowania systemu. Kaucja w tym brzmieniu ma również być pobierana na każdym etapie sprzedaży, czyli przez wszystkie podmioty zaangażowane w obrót produktów w opakowaniach kaucyjnych. MKiŚ wzięło również przykład z branży piwowarskiej i postanowiło podwyższyć wysokość kaucji butelek szklanych z 50 gr do 1 zł, w której podobny system w takiej formie działa bez większych zarzutów. Do pozostałych zmian można zaliczyć przesunięcie włączenia opakowań po produktach mlecznych do nowego systemu kaucyjnego na 2026 r., czy wprowadzenie jednolitego oznakowania opakowań objętych systemem kaucyjnym.
Co na to rynek? Najwyraźniej przedsiębiorcy powinni być zadowoleni, ponieważ do większości sygnalizowanych przez nich problemów ministerstwo odniosło się pozytywnie, planując wprowadzić zmiany na ich korzyść. Jednak jest pewien szkopuł – MKiŚ nie poparło najważniejszego postulatu o przesunięciu wejścia w życie całego systemu kaucyjnego i stawia za priorytet dotrzymanie daty 1 stycznia 2025 r. Owszem, poprawki obejmują zmniejszenie sankcji za pierwszy rok funkcjonowania systemu, jednak nadal nie rozwiązuje to problemu krótkiego czasu dla biznesu na przygotowanie się do tej procedury.
