Kategoria: Bez kategorii

[…] dla szerokiego grona podatników najbardziej widoczne są zmiany związane z uszczelnianiem systemu podatkowego (słynna „luka VAT”) czy też nakładaniem nowych podatków i sankcji. To oczywiście ważne zmiany, lecz niejedyne. Na naszych oczach, od kilku lat odbywa się rewolucja związana z wymogami, jakie administracja podatkowa stawia przed podatnikami.

W ciągu ostatnich kilku lat znacząco zwiększyła się liczba dodatkowych obowiązków nakładanych na podatników, poza tradycyjnymi już obowiązkami płacenia podatków i składania deklaracji w terminie. Ustawodawca wprowadził m.in. wymogi dotyczące dochowywania należytej staranności w rozliczeniach VAT i z tytułu podatku u źródła. […]

Krzysztof Koślicki: Od jakiegoś czasu kwestie dotyczące cen transferowych nabierają coraz większego znaczenia. Na co przedsiębiorcy powinni zwrócić szczególną uwagę zwłaszcza dzisiaj?
Aneta Grzyb: Faktycznie, na przełomie ostatnich lat ceny transferowe zyskały mocno na znaczeniu. Początkowo ustawodawca istotnie rozszerzał regulacje dotyczące raportowania cen transferowych (transfer pricing – TP). Następnie na podmioty powiązane nałożono obowiązek składania oświadczenia o rynkowości dokonywanych rozliczeń przez całe zarządy spółek, aż po wprowadzenie sankcji karnych skarbowych w tym obszarze.

To co dziś staje się kluczowe to fakt, że tak jak we wszystkich obszarach otaczającej nas rzeczywistości, również w zakresie transfer pricingu, pandemia COVID-19 przysporzyła przedsiębiorcom dodatkowych wyzwań. Warto pamiętać o tym w szczególności przy zamykaniu rozliczeń podatkowych za 2020 rok.

Wielu podatników prowadzi właśnie prace nad zamykaniem zeznania podatkowego za 2020 rok. Czy w związku z tym powinny one zwrócić uwagę na jakieś szczególne aspekty pod kątem cen transferowych?
Zdecydowanie tak. Korzystając z przedłużonego terminu na rozliczenie podatku CIT, przedsiębiorcy pracują właśnie nad finalizacją kalkulacji podatku i dokonaniem rozliczeń. Wielu z nich w ramach modelu rozliczeń wewnątrzgrupowych dokonuje korekt cen transferowych. Odpowiednia klasyfikacja jako korekty TP lub rozliczenia niebędącego korektą, czy też korekty innej niż korekta cen transferowych wpływa na okres w jakim będzie ono ujęte. Zdarzyć się może, że podatnik nie będzie miał prawa do ujęcia takiego rozliczenia w wyniku podatkowym, stąd zagadnienia to powinno zostać przeanalizowane przez złożeniem rocznej deklaracji CIT. W przypadku firm, które dokonywały korekt zysków spowodowanych COVID-19, warto przeanalizować, czy mogą one stanowić korekty TP. Tu z pomocą przyszło podatnikom niedawno Ministerstwo Finansów publikując objaśnienia podatkowe dotyczące stosowania korekt cen transferowych, które zawierają szereg wskazówek w zakresie samego stosowania, jak również dokumentowania i weryfikacji prawidłowości stosowania korekty cen transferowych, wskazując także na tematykę korekt cen transferowych w kontekście zmian w przepisach wprowadzonych w związku z pandemią COVID-19.

A w jaki sposób pandemia COVID wpłynęła na tematykę cen transferowych?
Jak wszyscy wiemy, pandemia istotnie dotknęła wielu sektorów gospodarki. Wiele biznesów musiało zmierzyć się ze zmieniającą się rzeczywistością gospodarczą i dostosować do niej swoje modele operacyjne. Niektóre z wprowadzanych zmian rozliczeń z grupą mogły spełnić definicję restrukturyzacji TP, a co za tym idzie mogą podlegać obowiązkom w ramach raportowania w informacji z realizacji strategii podatkowej za 2020 rok. Wielu podatników skorzystało również z różnego rodzaju form pomocy publicznej i powinni oni zastanowić się, jak uwzględnić ją w rozliczeniu cen transferowych za 2020 rok.

Wyzwaniem, któremu sprostać będzie musiała duża część podatników będzie kwestia podejścia do analiz porównawczych w związku z COVID-19. Jeśli na warunki realizacji dokonywanych transakcji wewnątrzgrupowych podlegających obowiązkowi dokumentacyjnemu, pandemia COVID-19 miała istotny wpływ,  a pod jej wpływem zmianom uległo otoczenie ekonomiczne, to podatnicy będą musieli zmierzyć się z taką aktualizacją.

Czy kwestia aktualizacji porównań benchmarkingowych dotyczy tylko firm, których biznes zmienił się pod wpływem pandemii?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami analizy porównawcze podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co trzy lata, chyba że zmiana otoczenia ekonomicznego w stopniu znacznie wpływającym na sporządzoną analizę uzasadnia dokonanie aktualizacji w roku zaistnienia tej zmiany. W 2018 roku wielu podatników było zobligowanych do  przygotowania jako obligatoryjny element dokumentacji cen transferowych analiz porównawczych dla transakcji realizowanych w 2017 roku. Przyjmując, że 2017 rok był pierwszym rokiem, za które sporządzane były benchmarki, to ich okres ważności minął wraz upływem trzech lat. W takiej sytuacji, firmy będą zobowiązane do dokonania aktualizacji.

Czy zatem w świetle tylu wyzwań podatnicy są w stanie samodzielnie opracować wszystkie kwestie dotyczące sporządzania benchmarków za 2020 rok?
W oparciu o swoje doświadczenie mogę stwierdzić, że większość firm zobligowanych do przygotowywania dokumentacji cen transferowych i analiz cen transferowych korzysta ze wsparcia niezależnych doradców. Wiedza pracowników danej organizacji może być cenny źródłem informacji o sytuacji na rynku od strony sytuacji biznesowej, jednak w większości przypadków wymaga dostępów do baz danych, którymi nie dysponują działy wewnętrzne firm. Niemniej istotna jest wiedza, którą dysponują profesjonalni doradcy w zakresie metodologii i kluczowych aspektów sporządzania analiz cen transferowych, dlatego zachęcam do zlecania takiego zakresu prac profesjonalnym podmiotom. Zwracam też uwagę, że same benchmarki nie mogą stanowić samodzielnej podstawy do potwierdzenia zgodności stosowanych w transakcjach wewnątrzgrupowych cen z zasadą ceny rynkowej, ponieważ na kwestię rynkowości składa się szerszy pakiet czynników, które należy analizować.

A kiedy warto rozpocząć prace dokumentacyjne za 2020? Można jeszcze poczekać?
Zdecydowanie najlepszym momentem jest czas, kiedy firmy finalizują deklaracje CIT za 2020, czyli w zasadzie już teraz. W praktyce wiemy, że ograniczone zasoby ludzkie wewnątrz firm zazwyczaj uniemożliwiają prace nad dokumentacją TP jednocześnie z przygotowywaniem sprawozdania finansowego i CIT, dlatego rekomenduję co najmniej punktowe zaadresowanie kluczowych kwestii TP przed złożeniem CIT-8, a w kolejnym kroku niezwłoczne prace nad dokumentacją cen transferowych. Termin na złożenie oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych i formularza TP-R za 2020 rok został ze względu na pandemię wydłużony do 30 września 2021 r. – dla podmiotów, których termin upływa w okresie od 1 lutego 2021 r. do 30 czerwca 2021 r. i odpowiednio o trzy miesiące – dla podmiotów, których termin upływa w okresie od 1 lipca 2021 r. do 31 grudnia 2021 r. Doświadczenia dokumentacyjne ubiegłego roku pokazały, że pozostawianie prac dokumentacyjnych na ostatnie miesiące roku przysparza sporo stresu, stąd warto zaplanować działania w tym obszarze jak najszybciej.

Aneta Grzyb, doradca podatkowy, lider Zespołu Cen Transferowych w ALTO

Jak ustalił serwis Prawo.pl, w 2020 r. skarbówka przeprowadziła 382 kontrole w zakresie cen transferowych. Było to o 97 proc. więcej niż w 2019 r., kiedy przeprowadzono ich 193. Doszacowanie dochodu na  jedną kontrolę wynosiło średnio 8 048 455 zł w 2019 r. oraz 3 468 539 zł w 2020 r.

– Oznacza to tym samym mniejszą skuteczność kontroli oraz lepsze przygotowanie dokumentów źródłowych, w szczególności analiz porównawczych przez podmioty powiązane. Dane dotyczą kontroli zakończonych w latach 2019-2020 czyli tych, które objęły wcześniejsze lata tj. 2017-2018 – zaznacza dr Jarosław F. Mika, doradca podatkowy, partner w Instytucie Cen Transferowych.

Analizy porównawcze pod lupą fiskusa
Ekspert zwraca uwagę, że kontrole prowadzone przez organy podatkowe to przede wszystkim podważanie wyników analiz porównawczych poprzez zmianę próby badawczej oraz wskaźnika rentowności.

Problem kontroli potwierdza także Patrycja Szewczyk, senior associate w LTCA Zarzycki Niebudek Kubicz Adwokaci i Doradcy podatkowi. Jej zdaniem, ceny transferowe znajdują się pod lupą organów podatkowych od kilku lat.

– Kontroli z roku na rok w zakresie cen transferowych jest coraz więcej – są one częstsze i bardziej restrykcyjne. Administracja posiada bardzo dużo informacji o podatniku, co wynika ze składanych deklaracji jak również wymiany informacji podatkowych. Ułatwieniem do wytypowania przedsiębiorców do kontroli podatkowej w obszarze cen transferowych są takie narzędzia jak informacja o cenach transferowych składana przez podatnika – TPR, czy informacja CBC – twierdzi Patrycja Szewczyk.

Kontroli będzie więcej
Problem w tym, że organy podatkowe nadal traktują zakres cen transferowych jako narzędzie optymalizacji podatkowej, co jest błędnym założeniem. Tymczasem, eksperci wskazują, że na wycenę transakcji wpływa wiele czynników, co wcale nie musi się wiązać  ze zminimalizowaniem obciążeń podatkowych. Najgorsze, że zainteresowanie fiskusa cenami transferowymi będzie rosło.

– Z uwagi na fakt przekazywania szczegółowych informacji o realizowanych transakcjach przez podatników w informacji TPR, w tym roku należy spodziewać się  wzmożonych działań organów w zakresie kontroli cen transferowych. Z danych jakie, przekazywane są przez podatników w formularzu TPR, bardzo łatwo dostrzec jest nieprawidłowości, co wpłynie na wytypowanie podmiotów do kontroli – uważa Patrycja Szewczyk.

Z doświadczenia doradców podatkowych wynika, że niezmiennie problemem, jaki pojawia się podczas kontroli, jest kwestia rynkowości transakcji. Okazuje się bowiem, że ograny podatkowe weryfikują przyjęte przez podatnika kryteria porównywalności i dokonują ich modyfikacji, bądź akceptują je, ale szczegółowo weryfikują przyjętą grupę porównawczą.  Zauważalnym jest również uproszczone działanie, gdzie kwestia cen transferowych jest niejako dodatkiem przeprowadzanej kontroli w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, czy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Doświadczenia ekspertów pokazują też, że do najczęściej kontrolowanych transakcji należą: wartości niematerialne i prawne, transakcje pożyczki oraz usługi niematerialne.

Duży wpływ pandemii na ceny transferowe
Problemem dla podmiotów powiązanych okazuje się też pandemia koronawirusa. Zweryfikowała ona wyniki finansowe wielu podmiotów gospodarczych. Jarosław F. Mika podkreśla, że spadek rentowności wywołany zmianą otoczenia ekonomicznego powoduje konieczność przygotowania aktualnej analizy cen transferowych stosownie do art. 11r ustawy o CIT. Nowa analiza powinna zostać przygotowana do końca roku, w którym został zidentyfikowany wpływ otoczenia ekonomicznego na wyniki finansowe podatnika.

Aneta Grzyb, doradca podatkowy, lider Zespołu Cen Transferowych w ALTO, potwierdza, że wyzwaniem, któremu sprostać będzie musiała duża część podatników, będzie kwestia podejścia do analiz porównawczych w związku z COVID-19. Jeśli na warunki realizacji dokonywanych transakcji wewnątrzgrupowych podlegających obowiązkowi dokumentacyjnemu, pandemia COVID-19 miała istotny wpływ, a pod jej wpływem zmianom uległo otoczenie ekonomiczne, to podatnicy będą musieli zmierzyć się z taką aktualizacją.

Czas na dokumentację podatkową
Z przygotowaniem wymaganej dokumentacji w zakresie cen transferowych nie warto czekać. Zdaniem Anety Grzyb, zdecydowanie najlepszym momentem jest czas, kiedy firmy finalizują deklaracje CIT za 2020, czyli w zasadzie już teraz.

– W praktyce wiemy, że ograniczone zasoby ludzkie wewnątrz firm zazwyczaj uniemożliwiają prace nad dokumentacją TP jednocześnie z przygotowywaniem sprawozdania finansowego i CIT, dlatego rekomenduję co najmniej punktowe zaadresowanie kluczowych kwestii TP przed złożeniem CIT-8, a w kolejnym kroku niezwłoczne prace nad dokumentacją cen transferowych – uważa ekspertka ALTO.

Termin na złożenie oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych i formularza TP-R za 2020 rok został ze względu na pandemię wydłużony do 30 września 2021 r. – dla podmiotów, których termin upływa w okresie od 1 lutego 2021 r. do 30 czerwca 2021 r. i odpowiednio o trzy miesiące – dla podmiotów, których termin upływa w okresie od 1 lipca 2021 r. do 31 grudnia 2021 r.

Jak jednak zaznacza Aneta Grzyb, doświadczenia dokumentacyjne ubiegłego roku pokazały, że pozostawianie prac dokumentacyjnych na ostatnie miesiące roku przysparza sporo stresu, stąd warto zaplanować działania w tym obszarze jak najszybciej.