Przepisy ustawy o PIT (art. 21 ust. 1 pkt 4) zwalniają z opodatkowania, z określonymi wyjątkami, m. in. kwoty wypłacane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych. Wypłacane przez ubezpieczyciela zadośćuczynienia, odszkodowania czy renty nie podlegają opodatkowaniu. Często zdarza się jednak, że zakład ubezpieczeń wypłaca należność po terminie wymagalności, np. w sytuacji, w której zasadność wypłaty była przedmiotem postępowania sądowego. Wiąże się to z koniecznością zapłaty na rzecz osoby uprawnionej odsetek.
Aktualny stan
Obecnie świadczenie główne korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, zaś odsetki za opóźnienie są opodatkowane. Wynika to z faktu, że ustawa zwalania z opodatkowania wyłącznie kwoty wypłacane z umowy ubezpieczenia. Podstawą wypłaty odsetek za opóźnienie nie jest natomiast umowa ubezpieczenia, lecz przepisy kodeksu cywilnego, a roszczenie o ich wypłatę ma charakter odrębny od świadczenia głównego. Nie można więc w stosunku do odsetek zastosować zwolnienia z PIT przewidzianego dla odszkodowań, zadośćuczynień i innych należności wypłacanych przez ubezpieczyciela, również z uwagi na konieczność zawężającej wykładni przepisów wprowadzających zwolnienia. Takie podejście zostało również utrwalone w interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe oraz w orzecznictwie sądów administracyjnych.
Osoba, która otrzymała od ubezpieczyciela odsetki, musi je uwzględnić jako przychód z innych źródeł w rocznym rozliczeniu PIT oraz odprowadzić należny podatek. Zakład ubezpieczeń jest natomiast zobowiązany do wystawienia na rzecz uprawnionego informacji PIT-11, stanowiącej podstawę do rozliczenia podatku.
Wątpliwości
Zasadność opodatkowania odsetek od kwot wypłacanych przez ubezpieczycieli budzi wiele wątpliwości. Mamy bowiem do czynienia z sytuacją, w której osoba poszkodowana z opóźnieniem otrzymuje określoną sumę pieniędzy na pokrycie doznanej szkody lub krzywdy i samo zadośćuczynienie lub odszkodowanie jest zwolnione z PIT. Natomiast rekompensata za brak możliwości korzystania ze środków przez określony czas, jest opodatkowana. Osoby poszkodowane są więc obciążane negatywnymi konsekwencjami podatkowymi związanymi z opóźnieniem ubezpieczyciela w realizacji płatności.
Na konieczność wprowadzenia zwolnienia w odniesieniu do odsetek wypłacanych od kwot zwolnionych z PIT wskazywał wielokrotnie RPO. Ostatni taki apel Rzecznik wystosował do Ministerstwa Finansów w maju tego roku, powołując się na indywidualną sprawę chłopca, który musiał zapłacić odsetki od odszkodowania otrzymanego w związku ze śmiercią rodziców.
Na problem zwróciła również uwagę sejmowa Komisja do Spraw Petycji, która na skutek apeli składanych przez obywateli, na początku tego roku wniosła do Sejmu projekt ustawy przewidujący rozszerzenie poszczególnych zwolnień przewidzianych w art. 21 ust. 1 ustawy o PIT, na odsetki od nieterminowej zapłaty poszczególnych należności. Projekt przewiduje również zwolnienie w odniesieniu do należności wypłacanych przez ubezpieczycieli. Propozycja Komisji nie doczekała się jeszcze dalszego procedowania.
Pozytwy w Polskim Ładzie
Omawiane zagadnienie zostało również zaadresowane w projekcie zmian podatkowych, przedstawionym w ramach Polskiego Ładu. Ministerstwo poszło dalej niż Komisja ds. Petycji i zaproponowało wprowadzenie szerokiego zwolnienia odsetek od nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu PIT, wolnych od PIT lub od których zaniechano poboru podatku na podstawie Ordynacji podatkowej. Zwolnienie obejmie więc odsetki od wszystkich wypłat zwolnionych z PIT, w tym od należności wypłacanych przez ubezpieczycieli.
Kolejnym pozytywnym akcentem, który możemy znaleźć w projekcie ustawy, jest przepis przejściowy. Przewiduje on bowiem, że zwolnienie dotyczące odsetek będzie miało zastosowanie do dochodów i przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2021 r. Oznacza to, że zakłady ubezpieczeń nie będą zobowiązane na początku przyszłego roku wystawiać informacji PIT-11 w odniesieniu do odsetek wypłaconych w całym 2021 r., a podatnicy nie będą obowiązani do opodatkowania tegorocznych odsetek.
Z uwagi na fakt, że przedstawiony projekt bez wątpienia będzie traktowany priorytetowo zarówno na etapie prac rządowych, jak i parlamentarnych, z dużą dozą prawdopodobieństwa możemy uznać, że proponowana zmiana wejdzie w życie.
Wyczekiwane rozwiązanie
Przewidziane w projekcie rozwiązanie, dotyczące zwolnienia z PIT odsetek od nieterminowych wypłat należności zwolnionych, jest rozwiązaniem wyczekiwanym zarówno przez ubezpieczycieli, jak i przez podatników. Ograniczy ono istotnie obowiązki administracyjne po stronie zakładów ubezpieczeń, jednocześnie osoby poszkodowane nie będą musiały odprowadzać podatku od otrzymanych kwot, co wydaje się w pełni uzasadnione. Zakończone zostaną również liczne spory pomiędzy podatnikami, organami i sądami administracyjnymi, dotyczące prawidłowości opodatkowania otrzymywanych odsetek. Posługując się językiem stosowanym w uzasadnieniu do projektu ustawy, jest to bez wątpienia „przyjazne” dla podatników rozwiązanie.
Pliki cookie
Aby zapewnić sprawne funkcjonowanie tego portalu, czasami umieszczamy na komputerze użytkownika (bądź innym urządzeniu) małe pliki – tzw. cookies („ciasteczka”). Podobnie postępuje większość dużych witryn internetowych.
Zdecyduj, które ciasteczka chcesz włączyć
Możesz zmienić ustawienia w dowolnym momencie. Pamiętaj, że ograniczenie ciasteczek może zablokować korzystanie z niektórych funkcji. Aby uzyskać informacje na temat usuwania plików cookie, skorzystaj z funkcji pomocy w swojej przeglądarce.
Dowiedz się więcej o używanych przez nas plikach cookie.
Za pomocą suwaka można włączać i wyłączać różne typy plików ciasteczek:
Zablokuj wszystkie
Elementy zasadnicze
Funkcjonalne
Analityczne
Reklamowe
Ta strona będzie:
Remember which cookies group you accepted
Essential: zapamiętaj ustawienie uprawnień do plików cookie
Essential: Zezwalaj na pliki cookie sesji
Niezbędne: zbieraj informacje, które wprowadzasz do formularza kontaktowego, biuletynu i innych formularzy na wszystkich stronach
Essential: Śledź, co wkładasz do koszyka
Essential: Uwierzytelnij się, że jesteś zalogowany na swoje konto użytkownika
Analytics: śledź odwiedzane strony i podejmowane interakcje
Analytics: śledź swoją lokalizację i region w oparciu o Twój numer IP
Analytics: Śledź czas spędzony na każdej stronie
Analytics: Zwiększ jakość danych funkcji statystycznych
Reklama: dostosuj informacje i reklamy do swoich zainteresowań na podstawie np. treść, którą odwiedziłeś wcześniej. (Obecnie nie używamy plików cookie służących do kierowania lub kierowania
Reklama: gromadzenie informacji umożliwiających identyfikację osoby, takich jak imię i nazwisko oraz lokalizacja
Ta strona będzie:
Remember which cookies group you accepted
Essential: zapamiętaj ustawienie uprawnień do plików cookie
Essential: Zezwalaj na pliki cookie sesji
Niezbędne: zbieraj informacje, które wprowadzasz do formularza kontaktowego, biuletynu i innych formularzy na wszystkich stronach
Essential: Śledź, co wkładasz do koszyka
Essential: Uwierzytelnij się, że jesteś zalogowany na swoje konto użytkownika
Analytics: śledź odwiedzane strony i podejmowane interakcje
Analytics: śledź swoją lokalizację i region w oparciu o Twój numer IP
Analytics: Śledź czas spędzony na każdej stronie
Analytics: Zwiększ jakość danych funkcji statystycznych
Reklama: dostosuj informacje i reklamy do swoich zainteresowań na podstawie np. treść, którą odwiedziłeś wcześniej. (Obecnie nie używamy plików cookie służących do kierowania lub kierowania
Reklama: gromadzenie informacji umożliwiających identyfikację osoby, takich jak imię i nazwisko oraz lokalizacja
Ta strona będzie:
Remember which cookies group you accepted
Essential: Remember your cookie permission setting
Essential: Allow session cookies
Essential: Gather information you input into a contact forms, newsletter and other forms across all pages
Essential: Keep track of what you input in a shopping cart
Essential: Authenticate that you are logged into your user account
Essential: Remember language version you selected
Functionality: Remember social media settings
Functionality: Remember selected region and country
Analytics: Keep track of your visited pages and interaction taken
Analytics: Keep track about your location and region based on your IP number
Analytics: Keep track of the time spent on each page
Analytics: Increase the data quality of the statistics functions
Ta strona internetowa nie będzie:
Zapamiętaj swoje dane logowania
Reklama: wykorzystuj informacje do dostosowanej reklamy ze stronami trzecimi
Reklama: pozwala łączyć się z serwisami społecznościowymi
Reklama: Zidentyfikuj urządzenie, z którego korzystasz
Reklama: Zbierz dane osobowe, takie jak imię i nazwisko oraz lokalizację
Ta strona będzie:
Remember which cookies group you accepted
Essential: Remember your cookie permission setting
Essential: Allow session cookies
Essential: Gather information you input into a contact forms, newsletter and other forms across all pages
Essential: Keep track of what you input in a shopping cart
Essential: Authenticate that you are logged into your user account
Essential: Remember language version you selected
Functionality: Remember social media settings
Functionality: Remember selected region and country
Analytics: Keep track of your visited pages and interaction taken
Analytics: Keep track about your location and region based on your IP number
Analytics: Keep track of the time spent on each page
Analytics: Increase the data quality of the statistics functions
Advertising: Use information for tailored advertising with third parties
Advertising: Allow you to connect to social sitesl Advertising: Identify device you are using
Advertising: Gather personally identifiable information such as name and location