Rzeczpospolita: Czy czeka nas rewolucja w zakresie cen transferowych?

Koncepcja ujednoliconych zasad rozliczeń przedsiębiorstw w Unii Europejskiej od dawna była przedmiotem licznych dyskusji. Okazuje się, że unifikacja regulacji dotyczących cen transferowych wkrótce może się zmaterializować.

Komisja Europejska we wrześniu 2023 przedstawiła projekt Dyrektywy Business in Europe: Framework for Income Taxation (dyrektywa BEFIT). Zakłada ona ustalenie wspólnych zasad kalkulacji podstawy opodatkowania CIT u podmiotów będących podatnikami na terenie Unii Europejskiej i wchodzących w skład dużych grup kapitałowych.

Dyrektywa BEFIT, zgodnie z projektem, ujednolici też zasady dotyczące transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi dla państw członkowskich. Uspójnione mają zostać najważniejsze regulacje dotyczące cen transferowych na poziomie unijnym, w podobny sposób jak Dyrektywa VAT harmonizuje zasady dotyczące VAT na terenie państw członkowskich.

Najważniejsze zmiany

Najważniejsze propozycje dyrektywy BEFIT dotyczące cen transferowych zakładają między innymi:

• jedną definicję podmiotów powiązanych na poziomie unijnym,
• jedną wspólną definicję zasady arm’s length,
• unifikację wzorów dokumentacji cen transferowych dla wszystkich krajów członkowskich,
• identyczne terminy na wypełnienie obowiązków dokumentacyjnych w zakresie cen transferowych we wszystkich krajach unijnych,
• zasadę, zgodnie z którą za cenę rynkową uważać się będzie transakcję, której wynik zmieści się w przedziale międzykwartylowym wyników porównywalnych transakcji niekontrolowanych,
• zasadę, zgodnie z którą organ podatkowy przy dokonywaniu korekty wyniku transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi wybierać będzie medianę wyników porównywalnych transakcji niekontrolowanych jako wartość docelową do zastosowania w transakcji kontrolowanej,
• wspólny katalog metod cen transferowych wraz z kryteriami wyboru właściwej metody ustalania cen transferowych,
• ujednolicone na poziomie unijnym zasady dotyczących sposobu dokonywania korekt cen transferowych.

Komentarz eksperta 

Co prawda plany Komisji Europejskiej zakładają, że państwa członkowskie będą zobowiązane do przestrzegania wspólnych zharmonizowanych regulacji dotyczących cen transferowych od 1 stycznia 2026 r., jednak już dziś zakres proponowanych zmian i sama koncepcja unifikacji przepisów stanowi przedmiot wielu dyskusji. Z jednej strony oczekiwane jest ujednolicenie zasad rozliczeń w obszarze cen transferowych na poziomie Unii Europejskiej, z drugiej zaś wątpliwości budzić może kształt proponowanych zmian. Trudne może okazać się uspójnienie poszczególnych regulacji, które mimo wspólnej bazy w postaci Wytycznych OECD od wielu lat w różnych krajach stosowane były w zróżnicowany sposób w praktyce lokalnych organów, zwłaszcza podczas podejmowania decyzji w toku prowadzonych kontroli.

Harmonizacja regulacji w zakresie cen transferowych powinna ułatwić rozliczenia międzynarodowe w grupach kapitałowych funkcjonujących w krajach unijnych, a także pozwolić na ujednolicenie podejścia organów podatkowych do zagadnień wokół cen transferowych w każdym państwie członkowskim.

Aktualnie podmioty funkcjonujące w ramach grup kapitałowych prowadzących działalność na terenie wielu krajów stoją przed wyzwaniem dotyczącym konieczności adresowania zróżnicowanych przepisów oraz różnego podejścia organów podatkowych w wielu jurysdykcjach. Głównym wyzwaniem w adresowaniu podejścia lokalnych władz podatkowych okazywało się w praktyce prowadzenie kontroli podatkowych, w wielu przypadkach kończących się sporami. W praktyce okazuje się wielokrotnie, że praktyka organów podatkowych w różnych krajach jest na tyle różnorodna, że na wypracowanie wspólnego podejścia co do finalnego opodatkowania pozwala dopiero procedura MAP (Mutual Agreement Procedure).

W ramach różnych krajów podatnicy nadal mogą napotkać na szereg różnic w zagadnieniach w obszarze cen transferowych takich jak m.in.: spójność w definicjach podstawowych pojęć w zakresie cen transferowych – na przykład definicja podmiotów powiązanych, terminy przygotowania wymaganych dokumentów, zakres wymaganych informacji w dokumentacjach cen transferowych oraz analizach porównawczych, zasady dotyczące dokonywania korekty cen transferowych czy podejście organów podatkowych do oceny rynkowości transakcji.

Oczywiście istnieją Wytyczne OECD, które są regularnie aktualizowane i stanowią globalny przewodnik dla regulacji krajowych w obszarze cen transferowych.  Wytyczne OECD instruują ustawodawców przepisów krajowych między innymi w zakresie takich zagadnień jak metody weryfikacji cen transferowych, czy też w zakresie wymagań w stosunku do treści dokumentacji cen transferowych (lokalnej i grupowej) oraz analiz porównawczych. Należy jednak pamiętać, że Wytyczne OECD nie są wiążące, a podstawowym źródłem prawa w zakresie cen transferowych dla podatników pozostają przepisy krajowe, które zwykle są w dużym stopniu spójne z Wytycznymi OECD. Natura Wytycznych OECD bliższa jest soft law, zaś dyrektywa ze względu na charakter prawny będzie mieć bardziej bezpośrednie przełożenie na lokalne przepisy, co pozwala liczyć na ujednolicenie zagadnienia cen transferowych.

W praktyce, okazać się może, że w 2026 roku czekać nasz będzie kolejna rewolucja na rynku cen transferowych.

Źródło: https://www.rp.pl/podatki/art39314851-czy-czeka-nas-rewolucja-w-zakresie-cen-transferowych