Kategoria: Bez kategorii

Na zakładach ubezpieczeń, oprócz „standardowych” obowiązków podatkowych, ciąży szereg dodatkowych, istotnych powinności około-podatkowych.

Jednym z najistotniejszych z nich, są obowiązki wynikające z krajowych i zagranicznych regulacji odnoszących się do wymiany informacji o rachunkach finansowych rezydentów poszczególnych państw, w tym zwłaszcza Stanów Zjednoczonych (obowiązki FATCA / CRS).

W ciągu ostatnich miesięcy obserwujemy szczególny nacisk organów na prawidłowe realizowanie tych regulacji, co przejawia się zwłaszcza we wzmożonych kontrolach oraz wszczynanych postępowaniach w tym zakresie. Istotne jest w tym kontekście prawidłowe opracowanie (a następnie egzekwowanie) strategii na taką kontrolę, ponieważ niewypełnianie obowiązków obarczone jest ryzykiem nałożenia kary pieniężnej, której maksymalny wymiar może sięgnąć nawet 1 mln zł. Co więcej, niedopełnienie obowiązków CRS jest penalizowane na gruncie karno-skarbowym. Dlatego też w niniejszym artykule przybliżymy Państwu najistotniejsze aspekty dotyczące obowiązków FATCA / CRS, w tym zwłaszcza sposoby na minimalizację ryzyka poniesienia wysokiej kary.

 

Na czym polegają obowiązki FATCA?

FATCA to amerykańska ustawa o ujawnianiu informacji o rachunkach zagranicznych dla celów podatkowych (ang. Foreign Account Tax Compliance Act). Jej celem  jest zobowiązanie zagranicznych instytucji finansowych (w tym polskich zakładów ubezpieczeń) do przekazywania do USA za pośrednictwem Szefa KAS danych o saldach rachunków oraz  informacji o ich właścicielach – podatnikach USA. W ten sposób amerykańska administracja podatkowa jest zdolna do weryfikacji prawidłowości rozliczeń podatkowych tych osób. Regulacje te mają zapobiec przede wszystkim zjawisku unikania opodatkowania poprzez nieopodatkowanie w USA dochodów osiąganych w innych państwach.

W Polsce obowiązki FATCA funkcjonują od 2015 r.

W praktyce, wypełnianie obowiązków FATCA sprowadza się dla zakładu ubezpieczeń do pobrania od klienta odpowiedniej dokumentacji oraz przeanalizowania jej. Drugim istotnym krokiem jest złożenie na ręce Szefa KAS raportu o amerykańskich posiadaczach rachunków.

 

Na czym polegają obowiązki CRS?

Analogicznym obowiązkiem jest CRS (ang. Common Reporting Standard). Jest to standard automatycznej wymiany informacji w kwestiach podatkowych pomiędzy pomiędzy tzw. państwami uczestniczącymi. W Polce obowiązki CRS obowiązują od 2017 r. na mocy ustawy z 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami. W praktyce ustawa ta nakłada na instytucje finansowe (w tym zakłady ubezpieczeń) trzy podstawowe obowiązki:

• stosowanie procedur należytej staranności oraz procedur sprawozdawczych;
• rejestrowanie czynności podejmowanych w ramach procedur należytej staranności;
• gromadzenie dokumentacji wymaganej w ramach stosowania procedur należytej staranności, w szczególności oświadczeń o rezydencji podatkowej posiadaczy rachunków (klientów).

W najbardziej ogólnym sensie, powyższe obowiązki sprowadzają się do weryfikacji kraju rezydencji podatkowej klientów i gromadzenia dowodów wskazujących na miejsce takiej rezydencji. W razie zidentyfikowania rachunków klientów zagranicznych, które podlegają obowiązkowi raportowania, zakład ubezpieczeń powinien złożyć na ręce Szefa Krajowej Administracji Skarbowej specjalny raport w terminie do dnia 30 czerwca roku następnego.

Język ustawy jest jednak na tyle szeroki, że tak naprawdę to na zakładzie ubezpieczeń jako instytucji raportującej spoczywa stworzenie adekwatnego systemu wykonywania obowiązków CRS w oparciu o własną, najlepszą ocenę. Dotyczy to zwłaszcza stworzenia odpowiednich wewnętrznych procedur CRS, doboru właściwych systemów informatycznych, czy przede wszystkim starannej weryfikacji rezydencji posiadaczy rachunków.

Brak jednolitych i konkretnych zasad realizowania obowiązków CRS może być więc polem do interpretacji. Z naszego doświadczenia widzimy, że na dzisiaj ustalonej praktyki w tym zakresie nie mają również organy, co dodatkowo utrudnia „idealne” realizowanie obowiązków raportowych.

 

Aktualna praktyka organów

Zgodnie z obserwowaną przez nas praktyką, w ostatnich miesiącach organy kładą szczególny nacisk na kontrolowanie prawidłowości wypełniania obowiązków CRS.

Powodów zwiększonego zainteresowania organów tym obszarem może być kilka. Do najważniejszych z nich zaliczyć można:

• fakt, że są to obowiązki stosunkowo nowe – w praktyce organów kontrole dotyczą zwykle okresów sprzed kilku (3-5) lat;
• fakt, że w poł. 2021 r. zwiększyła się liczba US które mogą taką kontrolę prowadzić – pierwotnie był to jedynie I Mazowiecki US, jednak uprawnienie to rozszerzyło się na urzędy z każdego województwa.

 

Przebieg kontroli

Z formalnego punktu widzenia, kontrola poprzedzona jest doręczeniem zawiadomienia o zamiarze jej wszczęcia. Jest to doskonały moment na właściwe przygotowanie się do takiej kontroli.

Typowymi dokumentami, których oczekiwać może organ będą przede wszystkim:

• deklaracje CRS, ich korekty, jak i wyjaśnienia co do przyczyny złożenia korekt;
• pisemne procedury sprawozdawcze, należytej staranności, regulaminy, uchwały, instrukcje, rejestry czynności dotyczące obowiązków CRS;
• informacje o saldach rachunków;
• bazy danych (rachunków), w tym zwłaszcza bazy dotyczące klientów – nierezydentów.

Na podstawie przekazanej dokumentacji, organ przeważnie wybierze reprezentatywną próbę rachunków podlegających szczegółowej analizie. Oznacza to, że badaniu organu nie podlega każda polisa.

Kontrola CRS wymaga stałej i bieżącej kooperacji z organem. Oznacza to konieczność wyjaśniania wątpliwości organu czy też przedkładania dodatkowych dowodów.

W toku kontroli CRS organ wyda protokół kontroli zawierający wstępne ustalenia co do prawidłowości wypełniania obowiązków. W odpowiedzi na taki protokół, zakład ubezpieczeń może wnieść zastrzeżenia. W tym piśmie istnieje możliwość zajęcia własnego stanowiska co do oceny kontrolujących. Z tego względu – jeśli w protokole organ wskaże na nieprawidłowości – szczególnie ważne jest, aby zastrzeżenia przedstawiały wyjaśnienie powodów popełnienia danego błędu, lub nawet polemikę z organem i kontrargumenty na obronę prawidłowości realizowania obowiązków CRS.

Ostatecznie, na zakończenie kontroli, organ wyda tzw. wynik kontroli. W piśmie tym zawarte będą ostateczne ustalenia, opis ewentualnie wykrytych błędów, jak też zalecenia dotyczące niezbędnych do podjęcia działań naprawczych (korekt deklaracji czy zmian do procedur).

 

Jak działać aby zmniejszyć ryzyko?

Z naszej praktyki wynika, że przy niejednokrotnie niejasnych przepisach, nawet najbardziej rozbudowany system wypełniania obowiązków CRS nie zawsze jest „niezawodny”. Dodatkowo przy dużej skali prowadzonej działalności, nietrudno również o drobne błędy ludzkie. Jak wiemy – bazując przy tym również na praktyce organów – niemal każda kontrola prowadzi więc do zidentyfikowania mniejszej lub większej skali błędów w zakresie CRS.

W razie wykrycia naruszeń, organy mogą wszcząć postępowanie w sprawie wymierzenia tzw. administracyjnej kary pieniężnej, która może wynieść aż 1 mln zł. Niestety w rzeczywistości, nawet gdy zidentyfikowane błędy są marginalne, organy „domyślnie” wszczynają takie postępowania. Podkreślić trzeba również, że postanowienia o wszczęciu postępowania można spodziewać się nawet kilka miesięcy po zakończeniu samej kontroli.

W ramach wszczętego postępowania organ ponownie przyjrzy się ustaleniom kontrolnym, niejako ponownie oceniając sprawę. Nawet więc pomimo niekorzystnego dla zakładu wyniku kontroli, jeszcze w samym postępowaniu jest szansa na kształtowanie argumentacji na „swoją obronę”. Co ważne, w toku postępowania głównym celem jest przekonanie organu do odstąpienia od wymierzenia kary lub do miarkowania jej w maksymalnie najwyższym stopniu. Zgodnie bowiem z przepisami, wymierzana kara podlega miarkowaniu, tj. właściwemu obniżeniu stosownie do okoliczności sprawy.

Na odstąpienie od kary, lub jej korzystne miarkowanie mogą wpłynąć takie kwestie jak niewielka skala naruszeń (czy ich charakter), proaktywna postawa w toku kontroli czy przyjęcie dodatkowych działań prewencyjnych.

Biorąc to pod uwagę – bazując na naszym doświadczeniu – szczególnie kluczowe jest poważne potraktowanie już etapu kontroli i zapewnienie istotnych zasobów pozwalających na szybkie wyjaśnienie wszelkich wątpliwości organu.

To właśnie bowiem w toku kontroli organ dokonuje najistotniejszych ustaleń co do stanu faktycznego i tym samym jest to najbardziej odpowiedni moment na składanie istotnych dowodów i obronę swojego stanowiska.

Kluczowe jest więc aby już na etapie kontroli (a najpóźniej w trakcie postępowania) kształtować narrację (w ramach składanych odpowiedzi na wezwania czy zastrzeżenia) korzystną dla kontrolowanej spółki. Innymi słowy, aby podkreślać te okoliczności, które przemawiają za wymierzeniem kary w jak najniższej wysokości (wskazanie organowi argumentów przemawiających za zasadnością takiego rozstrzygnięcia).

Finalnie ewentualną karę organ wymierzy w decyzji, w której szczegółowo określi okoliczności mające wpływ na taką a nie inną wysokość sankcji.

Zakład ubezpieczeń będzie również uprawniony do skorzystania z odpowiedniej ścieżki odwoławczej, jak również możliwe jest skorzystanie z drogi sądowo-administracyjnej, poprzez złożenie skargi na niekorzystną decyzję II instancji.

Niezależnie od samej administracyjnej kary pieniężnej, niedopełnienie obowiązków CRS może stanowić również wykroczenie lub przestępstwo karno-skarbowe. Przewidzianą sankcją jest kara grzywny. Odmiennie niż w przypadku administracyjnej kary pieniężnej, odpowiedzialności KKS nie poniesienie sam zakład ubezpieczeń, a osoby, którym można przypisać odpowiedzialność za realizację obowiązków CRS.

 

 

Przekazywanie drobnych upominków okolicznościowych pracownikom to temat pojawiający się praktycznie w każdym przedsiębiorstwie. Co do zasady, organy podatkowe stoją na stanowisku, że przy zakupie takich towarów, podatnik nie powinien mieć prawa do odliczenia podatku naliczonego z uwagi na brak związku takiego wydatku z wykonywaniem przez niego czynności opodatkowanych. Odrębną kwestią jest opodatkowanie nieodpłatnego przekazania takich drobnych upominków.

 

Nieodpłatne przekazanie                      

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłata dostawa towarów oraz świadczenie usług.

Co do zasady, przez dostawę towarów rozumie się również nieodpłatnie przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w tym w szczególności przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste jego pracowników, w tym byłych pracowników oraz wszelkie inne darowizny, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem, importem lub wytworzeniem tych towarów lub ich części składowych.

Oznacza to, że w sytuacji gdy podatnik nabył towary, które w żaden sposób nie wpływają na wysokość jego obrotu oraz nie wykazują one związku z czynnościami opodatkowanymi prowadzonej działalności, generalnie podatnik ten nie posiada prawa do odliczenia podatku naliczonego od takich towarów. W  takiej sytuacji również, podatnik nie jest zobligowany do opodatkowania nieopłatnych przekazań – w tym przekazań na rzecz swoich pracowników.

Organy podatkowe stoją na stanowisku, że ponoszone przez podatników wydatki na zakup prezentów dla pracowników nie mają żadnego związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (nie przyczyniają się w żaden sposób do zwiększenia zysku z prowadzonej działalności, a jedynie mogą wpływać na poprawę relacji między pracodawcą a pracownikiem). W konsekwencji, przekazanie pracownikom prezentów, zakupionych w takim celu, z jednej strony nie daje prawa do odliczenia, ale z drugiej – nie wiąże się z koniecznością opodatkowania takiego nieodpłatnego przekazania.

 

Zakres przedmiotowy nieodpłatnego przekazania na rzecz pracowników

Zakres przedmiotowy przekazanych nieodpłatnie upominków na rzecz pracowników nie ma właściwie żadnych ograniczeń. Powinien on jednak zasadniczo służyć zaspokajaniu potrzeb osobistych.

Zdaniem fiskusa związek z czynnościami opodatkowanymi nie występuje m.in. w przypadku zakupu przez podatnika pączków, kwiatów, czekoladek czy też drobnych upominków – głównie w postaci słodyczy, kawy czy upominków z logo firmy, jak również drożdżówek, ciastek nabywanych z okazji różnych świąt, których celem jest podziękowanie pracownikom za ich osiągnięcia i zmotywowanie ich do bardziej efektywnej i wydajnej pracy – bowiem wydatki te są ponoszone przede wszystkim w celu zaspokojenia prywatnych potrzeb pracowników (zob. interpretacja indywidualna z dnia 26 czerwca 2017 r. sygn. 0115-KDIT1-1.4012.150.2017.1.AJ).

Jednocześnie DKIS uznał również, że zakup i przekazanie takich upominków jak walizki, plecaki czy naczynia kuchenne na rzecz swoich pracowników nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, a tym samym nie podlega opodatkowaniu VAT, w sytuacji gdy przy ich nabyciu nie przysługuje podatnikowi prawo do odliczenia VAT (zob. interpretacja indywidualna z dnia 31 marca 2022 r. sygn. 0112-KDIL1-1.4012.842.2021.4.EB).

Sytuacja ta nie jest natomiast taka oczywista, gdy w momencie nabycia towarów, podatnik nie zna ich ostatecznego przeznaczenia.

Jeżeli podatnik nabył towary oraz odliczył podatek naliczony przy ich zakupie, to ich nieodpłatne przekazanie, gdyby było nieopodatkowane prowadziłoby do sytuacji, w której żaden z uczestników obrotu gospodarczego nie poniósłby ekonomicznego ciężaru podatku VAT – co byłoby niezgodne z zasadą powszechności i neutralności opodatkowania.

Jeżeli zatem podatnik nabędzie towary oraz odliczy od nich VAT, a następnie towary te postanowi przekazać nieodpłatnie swoim pracownikom, taka dostawa będzie podlegać opodatkowaniu zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.  

Wyjątek od reguły, stanowią nieodpłatne przekazania towarów, które wypełniają definicję prezentów o małej wartości w rozumieniu art. 7 ust. 4 ustawy o VAT, które nie rodzą konieczności opodatkowania podatkiem VAT.

 

Prezenty o małej wartości

Wyjątek od powyższej reguły, stanowią nieodpłatne przekazania towarów, które wypełniają definicję prezentów o małej wartości w rozumieniu art. 7 ust. 4 ustawy o VAT. Przekazanie prezentów o małej wartości, co do zasady nie rodzi konieczności opodatkowania podatkiem VAT.

Przez prezent o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:

• o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
• których przekazania nie ujęto w ewidencji, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru, a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 20 zł.

Prezenty o małej wartości nie polegają opodatkowaniu, jeżeli wartość upominków przekazanych jednej osobie, w trakcie roku nie przekroczy 100 zł netto – w przypadku prowadzenia ewidencji, pozwalającej na ustalenie tożsamości obdarowanych osób lub 20 zł netto, w przypadku gdy podatnik nie prowadzi takiej dokumentacji.

 

Próbki

Z kolei, przez nieodpłatnie przekazaną próbkę należy rozumieć próbkę towaru lub jego niewielką ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie przez podatnika ma na celu promocję teraz towaru oraz zasadniczo nie służy zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego – chyba, że ma skłaniać odbiorcę do zakupu promowanego towaru.

 

Przełom listopada i grudnia, choć bywa, że i wcześniej, wywołuje u przedsiębiorców zasadnicze pytanie – z jakimi zmianami podatkowymi trzeba będzie się zmierzyć od 1 stycznia kolejnego roku. Choć pytanie jest uniwersalne dla wszystkich podatników, to warto jednak uwzględnić w nim specyfikę branży, w której działa dany podmiot. Jakie zatem zmiany podatkowe czekają branżę FMCG w nadchodzącym roku?

 

Skorygowanie stawki VAT przy sprzedaży udokumentowanej paragonami wciąż jest zagadnieniem, które może wprowadzać podatników w zakłopotanie. Choć NSA w swoim orzecznictwie dopuszcza taką możliwość, a naczelnicy urzędów skarbowych faktycznie stwierdzają nadpłaty w VAT po korekcie stawek in minus, to dyrektor KIS w wydawanych interpretacjach wciąż jest nieprzejednany i odmawia uznania stanowiska wnioskodawców za prawidłowe.

Warto więc prześledzić, jakie argumenty stoją za uprawnieniem do skorygowania sprzedaży paragonowej, jak sporządzić właściwą ewidencję, jakie dowody warto zgromadzić oraz to, dlaczego niekiedy organy podatkowe nie ułatwiają tego procesu i kiedy – być może – zostanie ostatecznie położony kres sporom dotyczącym korekt sprzedaży na rzecz konsumentów.

 

Korekta paragonu

Co do zasady nie można skorygować paragonu fiskalnego tak, jak można to zrobić z fakturą. Kasy fiskalne nie pozwalają na zmianę zaewidencjonowanych danych, np. poprzez wystawienie korekty paragonu. Nie oznacza to jednak, że raz wystawiony paragon jest niewzruszalny. Podatnicy są zobowiązani do prowadzenia ewidencji sprzedaży paragonowej, ale rozporządzenie Ministra Finansów z 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących dopuszcza możliwość prowadzenia dwóch dodatkowych rodzajów ewidencji, w których można zmodyfikować pierwotne dane. Możliwe jest więc prowadzenie zestawień dotyczących zwrotów i reklamacji, gdy dokonywany jest częściowy lub całkowity zwrot ceny oraz prowadzenie ewidencji oczywistych pomyłek. Żadna z tych ewidencji nie przewiduje bezpośredniego uprawnienia do zmiany stawki VAT i wysokości podatku. Dyrektor KIS w niekorzystnych interpretacjach podatkowych (np. w interpretacji z 16 marca 2023 r., 0113-KDIPT1-3.4012.780.2022.3.JM) twierdzi, że jedną możliwością dla zmiany stawki jest zastosowanie § 3 ust. 3 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących i zidentyfikowanie nabywcy towaru/usługi oraz zwrot klientowi zawyżonej kwoty VAT.

 

Korekta stawki

Zdaniem Dyrektora KIS to właśnie zwrot różnicy podatku na rzecz konsumenta warunkuje możliwość skorygowania stawki podatku. Taki pogląd wynika z faktu, że ekonomiczny ciężar zobowiązania VAT jest przerzucany na ostatecznego nabywcę. Podatnik rozlicza VAT należny otrzymany w cenie zapłaconej przez kupującego. Zmniejszenie stawki VAT miałoby więc wywoływać taki skutek, że podatnik po korekcie otrzymywałby zwrot nadpłaty podatku, którego nie sfinansował z własnych środków. Podatnik żeby odzyskać nadpłatę najpierw sam musiałby „zubożeć”.

Koncepcja poniesienia ekonomicznego ciężaru podatku jako przesłanki do stwierdzenia nadpłaty pojawiła się w uchwale NSA (I GSK 1/11), która dotyczyła podatku akcyzowego. Projektodawca w kolejnych iteracjach nowelizacji Ordynacji podatkowej również próbował wprowadzić do definicji nadpłaty podatku warunek zapłaty zobowiązania z własnych środków podatnika. Na szczęście dominująca linia orzecznicza w sprawach VAT jasno wskazuje, że powyższa uchwała NSA znajduje faktyczne zastosowanie wyłącznie do akcyzy. Jednocześnie ustawowe przesłanki określające, czym jest nadpłata podatku pozostały niezmienione.

Gdzie leży więc błąd Dyrektora KIS? Zacznijmy od tego, że stawkę VAT (zgodnie z wymogami konstytucyjnymi) określa ustawa o VAT wraz z załącznikami do niej. Rozporządzenie w sprawie kas rejestrujących jako akt rangi podustawowej nie może więc stać na przeszkodzie dla zastosowania właściwych norm regulujących elementy konstrukcyjne podatku. Podatnicy mogą zmienić wartość sprzedaży według określonych stawek składając korektę deklaracji podatkowej. Dane źródłowe stanowiące podstawę dla obliczenia zobowiązania podatkowego muszą być jednak rzetelne i sprawdzalne. Oznacza to, że w razie czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej podatnik powinien wykazać, dlaczego zmienił pierwotną stawkę (tj. argumenty merytoryczne, które mogą wynikać z wiążących informacji stawkowych lub poprzedzających je interpretacji podatkowych, opinii prawnopodatkowych etc.) oraz metodę przyjętej kalkulacji dla zmiany wartości sprzedaży dla poszczególnych stawek.

Najprostszym sposobem na dokonanie obliczeń jest skorygowanie danych wynikających z raportów dobowych generowanych przez kasy fiskalne. Kalkulacja zawierająca informację o zmianach wartości sprzedaży (z wyższej stawkę na niższą) poparta dodatkowo dokumentami źródłowymi, którymi mogą być w szczególności pierwotne raporty dobowe pozwala na ustalenie, co było przedmiotem sprzedaży i czy faktycznie słuszne jest założenie, że stawka podatku powinna dla tych towarów i usług zostać zmieniona. Argumenty dyrektora KIS dotyczące konieczności dokonywania zwrotu podatku na rzecz konsumentów nie wytrzymują przy tym konfrontacji z przepisami Ordynacji podatkowej i aktualnym orzecznictwem sądowym. NSA w dwudziestu czterech wyrokach z 17 marca 2022 r. (I FSK 1068/18, I FSK 1069/19 oraz sygn. od I FSK 1295/18 do I FSK 1316/18) stwierdził, że poniesienie ekonomicznego ciężaru podatku przez podatnika nie jest przesłanką warunkującą stwierdzenie nadpłaty. Taka norma nie wynika z ustawowej definicji. Jednocześnie NSA nie zgodził się na zastosowanie ww. uchwały w sprawie akcyzy do rozliczeń VAT z uwagi na odmienności konstrukcyjne między tymi podatkami. NSA nie podzielił też poglądu wynikającego z wcześniejszego orzeczenia z 1 lipca 2020 r. (I FSK 1725/17) oraz podkreślił, że udział konsumenta i dokonanie zwrotu ceny na jego rzecz nie są potrzebne, by podatnik VAT mógł skutecznie dochodzić nadpłaty. Sąd w interesujący sposób skwitował również pogląd organu, że zawyżanie stawek VAT i ich następcza korekta mogłyby stanowić pole do nadużyć ze strony podatników. NSA słusznie wskazał, że stosowanie zbyt wysokich stawek podatku doprowadziłoby do zawyżenia cen, co w warunkach gospodarki rynkowej sprawiłoby, że taki podatnik-przedsiębiorca stałby się po prostu niekonkurencyjny. Wykładnia organów podatkowych, która zakłada warunek „zubożenia” podatnika lub zwrócenie wartości podatku konsumentowi jest więc zbyt daleko idącą wykładnią prawotwórczą.

Choć powyższe orzeczenia wskazują słuszny i prawidłowy kierunek interpretacji przepisów, to wciąż czekamy na rozstrzygnięcie, które na ten temat wyda Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Inny skład NSA zdecydował się złożyć pytanie prejudycjane do TSUE (I FSK 925/18 oraz I FSK 1225/18) i oczekuje odpowiedzi na pytanie, czy odmowa zwrotu nadpłaty z tytuły zawyżonego VAT na paragonie z uwagi na bezpodstawne wzbogacenie i brak podstawy prawnej jest zgodna z art. 1 ust. 3 i art. 73 dyrektywy VAT oraz zasadami neutralności, proporcjonalności i równego traktowania. Warto zauważyć, że nie tylko w Polsce to zagadnienie jest przedmiotem wątpliwości.

TSUE orzekał już na korzyść austriackich podatników w wyroku z 8 grudnia (C-378/21) i stwierdził, że pojawienie się nadpłaty po korekcie stawek VAT przy sprzedaży na rzecz konsumentów nie blokuje możliwości zmiany stawki na niższą. Wprawdzie wyrok dotyczył rozumienia art. 203 dyrektywy VAT, a więc polskiego odpowiednika art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, ale jego przedmiotem jest zagadnienie dotyczące konieczności poniesienia ekonomicznego ciężaru podatku i ewentualnego „wzbogacenia się” podatnika po dokonaniu korekty.

 

Podatki dochodowe

Na sam koniec nie można również zapominać o konsekwencjach w podatku dochodowym, które będą spowodowane zmianą stawki VAT. Zastosowanie niższej stawki VAT spowoduje zmianę proporcji między VAT należnym a przychodem podatkowym w cenie brutto otrzymanej od konsumenta (korekta VAT dokonywana jest metodą „w stu”). Mniejszy VAT należny to jednocześnie większy przychód, który powinien być uwzględniony podczas ustalania podstawy opodatkowania w PIT lub CIT. Ostatecznie w parze z korektą i nadpłatą VAT powinna iść również korekta podatku dochodowego i zapłata ewentualnej zaległości. Z ekonomicznego punktu widzenia korzyści związane z nadpłatą VAT mogą być w pewnym stopniu niwelowane przez wyższy podatek dochodowy.

 

Jak wynika z raportu dotyczącego miasta Lublin w ramach projektu Business Environment Assessment Study, stworzonego przez zespół Antal i Cushman & Wakefield, jest to obecnie największy w Polsce Wschodniej ośrodek gospodarczy i akademicki, a zarazem jedyne miasto tego makroregionu z aspiracjami metropolitalnymi. Potencjał biznesowy miasta komentuje Paweł Fałkowski, CEO:

Potencjał biznesowy Lublina jest wypadkową wielu czynników, z których część już od lat utrzymuje się na wysokim poziomie, a część jest – i przewiduję, że dalej będzie – w fazie wzrostowej.

Na bardzo konkurencyjnym rynku lokalizacji dla inwestorów Lublin konsekwentnie realizuje strategię przyciągania firm z sektorów IT oraz BPO / SSC. Kolejni reprezentanci tych branż inwestujący w Lublinie potwierdzają, że jest to słuszny kierunek. Rosnąca konkurencja – nawet jeśli zwiększa koszty pracy – w ogólnym rozrachunku powinna być korzystna dla wszystkich firm działających na lubelskim rynku – zwiększając podaż nie tylko wykształconych, ale też doświadczonych pracowników.

Z perspektywy firmy inwestującej w Lublinie mogę stwierdzić, że niezmiennie atutem tego miasta jest duża podaż dobrze wykształconych, znających języki obce absolwentów wyższych uczelni. Również wsparcie dla biznesu ze strony administracji publicznej stoi na bardzo wysokim poziomie – nie tyko w skali kraju, ale i Europy – co potwierdzają wysokie lokaty uzyskane przez Lublin w prestiżowym rankingu FDI Intelligence.

Jeszcze do niedawna lokalizacja oraz relatywnie poziom rozwoju infrastruktury transportowej utrudniały Lublinowi konkurowanie o inwestorów z innymi miastami. Poczynione inwestycje, jak również perspektywa głębszej integracji Ukrainy z krajami Unii Europejskiej, otwierają przed Lublinem nowe możliwości rozwoju.