Kategoria: Bez kategorii

Mechanizm odwrotnego obciążenia w transakcjach krajowych funkcjonował do końca października 2019 r., kiedy to zastąpiono go mechanizmem podzielonej płatności (tzw. split payment). Wygląda jednak na to, że odwrotne obciążenie powraca już od 1 kwietnia 2023 r.

 

Już za kilka dni w życie wejdą przepisy, zgodnie z którymi obowiązek podatkowy w VAT z tytułu nabycia gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym lub nabycia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych może ciążyć na nabywcy tych towarów lub usług. Przepisy mają charakter czasowy, a ich stosowanie przewidziano w stosunku do transakcji, dla których obowiązek podatkowy w VAT powstanie od 1 kwietnia 2023 r. do 28 lutego 2025 r.

Adresatami nowych przepisów są podmioty, które dokonują bezpośrednio lub pośrednio transakcji zakupu gazu lub energii od podmiotów posiadających uprawnienie do działania na giełdzie towarowej (np. Towarowej Giełdzie Energii), rynku regulowanym lub OTF. W szczególności, lecz nie wyłącznie, podmiotami takimi są:

• spółki prowadzące giełdę towarową w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych;
• towarowe domy maklerskie lub domy maklerskie w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych;
• spółki prowadzące giełdową izbę rozrachunkową w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych,
• Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. lub spółki którym Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (np. rozliczanie transakcji zawieranych na rynku regulowanym);
• spółki prowadzące jednocześnie izbę rozliczeniową i izbę rozrachunkową w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi;
• podmioty posiadające koncesję wydaną przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne, umożliwiającą obrót gazem lub energią,
• podmioty posiadające rachunek w rejestrze Unii, o którym mowa w art. 8 ust. 5 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.

Podmioty te powinny szczególnie zainteresować się nowymi regulacjami, bowiem rozpoznanie przez nabywcę (a nie sprzedawcę) VAT należnego powstanie wyłącznie w przypadku łącznego spełnienia kryteriów przedstawionych w ustawie.

 

Nie sam status, a warunki

Nowe przepisy znajdą zastosowanie, gdy nabywcą gazu lub energii elektrycznej będzie podatnik VAT czynny, którego główną działalnością w odniesieniu do nabywania gazu lub energii jest ich odsprzedaż, a który we własnym zakresie zużywa ten gaz lub energię w nieznacznym stopniu. W odniesieniu do usługi przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych warunkiem jest, by nabywca był podatnikiem VAT czynnym.

Dodatkowo, transakcje polegające na dostawie gazu lub energii lub przenoszeniu uprawnień do emisji gazów cieplarnianych powinny być dokonane bezpośrednio lub za pośrednictwem uprawnionego podmiotu na giełdzie towarowej w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych lub rynku regulowanym lub OTF w rozumieniu ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Z kolei sprzedawcą, tj. dostawcą towaru lub usługodawcą, w ramach tych transakcji powinien być podatnik VAT czynny, który nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT, a więc osiąga do 200 000 zł wartości sprzedaży w roku podatkowym.

Opisane warunki mają być spełnione łącznie.

 

Zmiany w fakturowaniu

Zastosowanie odwrotnego obciążenia oznacza, że dostawca towaru, tj. gazu lub energii, lub usługodawca, przenoszący uprawnienia do emisji gazów cieplarnianych, nie rozlicza podatku należnego. Sprzedawca w takiej sytuacji powinien wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż bez VAT i oznaczyć ją dopiskiem odwrotne obciążenie. Do rozliczenia VAT należnego z tytułu tej transakcji będzie zobowiązany nabywca takiego towaru lub usługi.

Jednocześnie nabywca zachowuje prawo do rozpoznania podatku naliczonego. Jego wysokość będzie jednak równa wysokości podatku należnego (zachowanie tzw. zasady neutralności podatku VAT). Oznacza to brak możliwości wystąpienia przypadków, w których podatnik nabywający gaz lub energię czy też nabywający uprawnienia do emisji rozpozna wyższy podatek naliczony. W sytuacji, w której doszłoby do obniżenia wysokości podatku VAT należnego, nabywca będzie zobowiązany do skorygowania wartości VAT naliczonego tak, by wartości te były sobie równe.

 

Już nie Split payment

Zgodnie z przepisami obowiązującymi do 31 marca 2023 r., przenoszenie uprawnień do emisji gazów cieplarnianych podlega pod obowiązkowy split payment. Od 1 kwietnia 2023 r. stosowanie split payment w odniesieniu do takich transakcji zostanie zastąpione krajowym odwrotnym obciążeniem.

 

Obowiązki informacyjne

Zarówno sprzedawcy gazu, energii lub uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, jak również ich nabywcy zobowiązani są do zawiadomienia właściwego Naczelnika US o rozpoczęciu dokonywania tych czynności.

Nowe przepisy ustawy o VAT wskazują co powinno znaleźć się w takim zawiadomieniu. Powinny to być: dane składającego zawiadomienie (nazwa lub imię i nazwisko), numer identyfikacji podatkowej, data rozpoczęcia dokonywania czynności, tj. sprzedawania lub nabywania gazu, a także określenie rodzaju dokonywanych czynności.

Sprzedawca oraz nabywca muszą złożyć takie zawiadomienie jeszcze przed dokonaniem pierwszej dostawy gazu lub energii lub przeniesieniem uprawnień do emisji gazów cieplarnianych. W chwili oddawania dodatku do publikacji nie określono jednak oficjalnego wzoru takiego zawiadomienia.

Jeśli informacje wskazane w złożonym naczelnikowi urzędu skarbowego zawiadomieniu ulegną zmianie, podmiot składający jest zobowiązany do złożenia zawiadomienia o zmianie danych w złożonym wcześniej zawiadomieniu, w terminie 14 dni od zaistnienia tej zmiany, wraz ze wskazaniem daty, kiedy ta zmiana zaistniała.

Niedopełnienie obowiązków w zakresie złożenia powyższych zawiadomień, złożenie ich po terminie lub wskazanie w nich informacji niezgodnych ze stanem rzeczywistym zagrożone jest karą grzywny.

 

Zdaniem autorek

Zmiany w rozliczeniach VAT dotkną przede wszystkim podmioty handlujące gazem i energią, które nabywają te towary wyłącznie w celu odsprzedaży. Nie można jednak wykluczyć sytuacji, w której również inni podatnicy, niezajmujący się stricte taką działalnością, mogą spełnić warunki do zastosowania tego mechanizmu. Dokonanie analizy spełnienia wyżej wskazanych warunków powinno więc zainteresować wszystkie podmioty dokonujące transakcji zakupu gazu, energii lub uprawnień do emisji gazów cieplarnianych od podmiotów działających na giełdach towarowych, rynku regulowanym lub OTF.

Prawidłowa implementacja opisanych zmian nie powinna jednak negatywnie odbić się na podatnikach z tytułu ich rozliczeń VAT, tj. nie powinna powodować zaległości podatkowych z uwagi na zachowanie zasady neutralności VAT. Jedynie dokonanie nieprawidłowych rozliczeń, tj. przez nieprawidłowy podmiot lub zaniechanie obowiązków informacyjnych (np. niezłożenie zawiadomienia), pociągnie za sobą negatywne konsekwencje.

W naszej ocenie, przepisy nie powinny być stosowane do usług związanych z działalnością polegającą na nabywaniu gazu, energii lub uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, przykładowo do usług przesyłowych czy usług maklerskich.

Odwrotne obciążenie wejdzie w życie na podstawie ustawy z 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw. Przepisy te nie znajdowały się jednak w pierwotnym tekście ustawy, a zostały dodane już w trakcie procesu legislacyjnego. Ustawodawca nie przedstawił więc uzasadnienia dla ich wprowadzenia. Może być to jednak związane z równoczesnym wdrożeniem przepisów o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu.

 

Treść statutu, najważniejszego dla funkcjonowania fundacji rodzinnej dokumentu, ustala fundator. Wskazuje w nim beneficjenta lub sposób jego określenia oraz zakres przysługujących mu uprawnień.

 

22 maja br. wejdzie w życie ustawa o fundacji rodzinnej regulująca ustanawianie, funkcjonowanie oraz rozwiązanie nowego w polskim prawie podmiotu – fundacji rodzinnej. Przyjrzyjmy się zatem dwóm postaciom kluczowym dla nowej instytucji.

 

Fundator i jego rola

Najważniejszą osobą dla i z punktu widzenia polskiej fundacji rodzinnej jest jej twórca, czyli fundator. To on powołuje do życia ten odrębny prawnie /osobowo byt w postaci fundacji rodzinnej (uzyskuje ona osobowość prawną z chwilą wpisu do rejestru fundacji rodzinnych). W tym celu fundator składa oświadczenie o ustanoweniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim, który ma formę aktu notarialnego albo w testamencie (również w formie aktu notarialnego). Wydaje się, że w praktyce pierwsza forma ustanawiania fundacji rodzinnej (akt założycielski) będzie zdecydowanie popularniejsza, gdyż daje ona fundatorowi możliwość obserwacji funkcjonowania fundacji, realizacji założonych dla niej celów przynajmniej w początkowej fazie jej funkcjonowania (za życia fundatora), wyciągania wniosków i dokonywania ewentualnej modyfikacji przyjętych zasad ładu korporacyjnego czy zasad określania beneficjentów i przysługujących im uprawnień.

Oprócz aktu założycielskiego fundator ustala treść najważniejszego dla funkcjonowania fundacji rodzinnej dokumentu – statutu (również w formie aktu notarialnego). Ustawodawca przyjął bardzo dużą elastyczność, jeśli chodzi o zasady kształtowania ładu korporacyjnego fundacji rodzinnej przez fundatora w statucie. To od woli fundatora zależą zasady powoływania i odwoływania członków organów fundacji rodzinnej oraz to jakie uprawnienia i obowiązki otrzymają ich członkowie. Ustawa o fundacji rodzinnej zakłada (co do zasady) ustanowienie dwóch obowiązkowych organów fundacji rodzinnej – zarządu i zgromadzenia beneficjentów. W obu przepadkach można sobie wyobrazić sytuację, że jedynym członkiem zarządu i beneficjentem uprawnionym do uczestniczenia w zgromadzeniu beneficjentów będzie… fundator! Można zatem bez żadnej przesady stwierdzić, że bez osoby fundatora nie ma mowy o istnieniu i funkcjonowaniu fundacji rodzinnej, podczas gdy można sobie taką skrajną sytuację wyobrazić, jeśli chodzi o osobę beneficjenta (nie będącą fundatorem).

 

Co w statucie?

W statucie, stanowiącym swoisty kręgosłup korporacyjny, fundacji rodzinnej fundator określa również m.in.: beneficjenta lub sposób jego określenia , zakres przysługujących mu uprawnień, a także beneficjenta uprawnionego do mienia w związku rozwiązaniem fundacji rodzinnej. Należyte określenie w statucie ww. elementów przez fundatora, w tym również zasad prowadzenia listy beneficjentów, pozwolą fundacji zrealizować należycie jej podstawowe cele i zadania, obok gromadzenia i pomnażania majątku i jego ochrony przed niekontrolowanym rozdrobnieniem – realizację świadczeń na rzecz beneficjentów.

Ważnym uprawnieniem fundatora związanym wprost ze statutem jest możliwość określenia tam zasad jego zmiany. To uprawnienie umożliwia zachowanie długowieczności założeń, celów oraz zasad ładu korporacyjnego przyjętych pierwotnie przez fundatora w następnych pokoleniach (także po jego śmierci).

Istotnym elementem powstania fundacji rodzinnej przez fundatora jest wniesienie mienia na pokrycie funduszu założycielskiego fundacji.

Wysokość funduszu założycielskiego określa statut, jednak jego minimalny próg ustawa ustala na poziomie 100 tys. zł. Mienie wniesione na fundusz założycielski nie może być fundatorowi zwracane (w całości ani w części). Fundator lub inna osoba mogą wnieść do fundacji mienie także w trakcie jej trwania. Co ważne, osoba, która wnosi mienie do fundacji nie będąca fundatorem nie zyskuje przez to statusu fundatora. Fundacja, jak wskazano na wstępie z chwilą wpisu do rejestru fundacji rodzinnych uzyskuje osobowość prawną (od momentu złożenia oświadczenie o ustanowieniu fundacji do momentu wpisu posiada status tzw. ułomnej osoby prawnej). Fundacja rodzinna posiada zatem odrębny byt prawny od fundatora. Fundator nie odpowiada za jej zobowiązania.

Należy pamiętać, że fundator fundacji rodzinnej może również kierować do organów fundacji rodzinnej uwagi, zalecenia lub opinie dotyczące jej działalności.

Na koniec omawiania roli fundatora warto podkreślić, że prawa i obowiązki fundatora są niezbywalne.

 

Kto może być fundatorem?

Fundatorem może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Zgodnie z założeniem polskiego ustawodawcy fundacja rodzinna nie będzie mogła być zatem tworzona przed jednostki organizacyjne np. spółki prawa handlowego. Fundacji nie będzie mógł również tworzyć np. małoletni.

Istotne jest, że fundatorem nie musi być tylko jedna osoba. Nie ma również maksymalnych limitów, co do liczby fundatorów. Ustawodawca nie wprowadził również wymogu, aby fundatorzy byli ze sobą spokrewnieni. Fundatorami mogą zatem, ale nie muszą, być np. małżonkowie.

W przypadku małżonków warto przypomnieć, że w polskim systemie prawnym nie ma, możliwości ustanawiania testamentów wspólnych. Zatem o fundacji z kilkoma fundatorami można mówić w przypadku fundacji ustanawianej w akcie założycielskim. Gdy jest kilku fundatorów, bardzo ważne jest ukształtowanie zasad wzajemnego wykonywania przez nich praw i obowiązków wynikających z roli fundatora. Punktem wyjścia (zasadą) proponowanym przez ustawodawcę jest, że wykonują oni wspólnie prawa i obowiązki fundatora – statut może jednak ustanowić inne zasady wykonywania praw i obowiązków w przypadku kilku fundatorów. Warto skorzystać z elastyczności statutu w tym aspekcie.

Ciekawym rozwiązaniem przewidzianym przez polskiego ustawodawcę jest możliwość powierzenia w statucie wykonywania uprawnień fundatora innej niż fundator osobie. W takiej sytuacji należy oczywiście dokładnie określić zakres tego powierzenia.

 

Beneficjent i jego uprawnienia

Beneficjentem może być osoba fizyczna (również sam fundator) lub organizacja pozarządowa, prowadząca działalność pożytku publicznego w rozumieniu ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Ustawa nie wymaga, aby beneficjent był osobą spokrewnioną z fundatorem. Nie wprowadza też maksymalnej liczby beneficjentów. Jednak, gdy jest ich więcej niż dwudziestu pięciu fundacja rodzinna musi posiadać organ nadzoru – radę nadzorczą.

Fundator wskazuje beneficjenta lub sposób jego określenia w statucie. Beneficjent może otrzymywać świadczenia z fundacji rodzinnej lub mienie w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej. Zakres uprawnień beneficjenta również określa wola fundatora wyrażona w statucie. Świadczenia, które może otrzymać beneficjent od fundacji rodzinnej mogą być różnorodne. W przypadku beneficjenta będącego osobą fizyczną ustawodawca wskazuje nawet ich przykłady (katalog jednak jest otwarty i fundator może kształtować je zasadniczo dowolnie w statucie). Te przykładowe wskazane w ustawie są to: pokrywanie kosztów utrzymania beneficjenta lub jego kształcenia. W przypadku organizacji pożytku publicznego jest to wspieranie jej działalności. Spełnianie świadczeń na rzecz beneficjentów to nie tylko przenoszenie własności środków pieniężnych lub innych składników majątkowych (rzeczy, praw) na rzecz beneficjenta. Spełnianiem świadczeń może być oddanie beneficjentowi określonych składników majątkowych do korzystania przez fundację np. nieruchomości.

Fundator może uzależnić przyznanie świadczenia od fundacji rodzinnej od spełnienia warunku lub terminu. Beneficjentem fundacji rodzinnej może być również małoletni. Fundator może wyznaczyć dla niego zarządcę, do sprawowania zarządu nad przedmiotami majątkowymi przypadającymi małoletniemu z tytułu świadczeń spełnianych przez fundację rodzinną, z wyłączeniem sprawowania zarządu nad tymi przedmiotami majątkowymi przez rodziców małoletniego. Gdyby fundator nie wyznaczył takiego zarządcy zarząd sprawuje kurator wyznaczony przez sąd opiekuńczy.

Organem fundacji rodzinnej do zadań, którego należy spełnianie świadczeń przysługujących beneficjentom oraz informowanie beneficjentów o przysługujących im świadczeniach jest zarząd. Do zadań zarządu należy również tworzenie, prowadzenie i aktualizowanie listy beneficjentów (zgodnie z ustawą i statutem). Lista beneficjentów wraz ze statut stanowią dokumenty zgodnie, z którymi spełniane są świadczenia na rzecz beneficjentów.

Organem fundacji rodzinnej ustanawianym obligatoryjnie w statucie przez fundatora jest zgromadzenie beneficjentów. Zgromadzenia beneficjentów nie tworzą jednak wszyscy beneficjenci, a jedynie beneficjenci, którym fundator przyznał w statucie uprawnienie do uczestniczenia w zgromadzeniu. Warto zaznaczyć, że statut musi określić co najmniej jednego beneficjenta uprawnionego do uczestniczenia w zgromadzeniu beneficjentów.

Spośród innych uprawnień przysługujących beneficjentom należy wskazać prawo do informacji o działalności fundacji czy prawo do kierowania do organów fundacji uwag, opinii czy zaleceń dotyczących działalności fundacji.

Prawa i obowiązki beneficjenta (podobnie jak fundatora) są niezbywalne. Beneficjent może zrzec się uprawnień beneficjenta. Ustawa wymaga w tym celu zachowanie formy pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Zasady i tryb zrzeczenia się uprawnień przez beneficjentów określa statut.

 

 

Wszystkie wpisy z serii:

• Fundacja rodzinna. Nowa forma prawna dla biznesu prywatnego.
• Fundacja rodzinna – ciekawe rozwiązanie prawne do ochrony i pomnażania majątku.
• Fundator i beneficjent – dwa kluczowe podmioty.
• Jak bardzo opłaca się być beneficjentem fundacji rodzinnej?
• Dla kogo będą dostępne dane fundatorów i beneficjentów?

Przy rozliczeniu PIT za 2022 r. agenci opodatkowani liniowo i ryczałtem mają możliwość zmiany formy opodatkowania za zeszły rok na rozliczenie według skali. Warto więc zweryfikować, czy ewentualna zmiana będzie korzystna dla agenta.

Rok 2022 dostarczył pośrednikom ubezpieczeniowym, prowadzącym działalność gospodarczą wielu wyzwań związanych z rozliczeniami podatkowymi. Zmiany w zakresie opodatkowania PIT oraz składki zdrowotnej istotnie wpłynęły na obowiązujące zasady opodatkowania działalności gospodarczej. Na skutek dużego niezadowolenia podatników oraz negatywnych skutków reformy wprowadzonej w ramach Polskiego Ładu, jeszcze w trakcie roku podatkowego ustawodawca zmodyfikował obowiązujące zasady opodatkowania, w tym m.in. wprowadził możliwość zmiany stosowanej formy opodatkowania od lipca 2022 r.

Aktualnie zbliża się termin rozliczenia podatkowego za zeszły rok, w przypadku którego obowiązują szczególne, odmienne niż w latach poprzednich zasady. Agenci muszą więc odpowiednio przygotować się do rozliczenia PIT za 2022 r. W dalszej części artykułu przypominamy, jakie opcje opodatkowania PIT prowadzonej działalności mają pośrednicy ubezpieczeniowi oraz wskazujemy kluczowe kwestie, na które należy zwrócić uwagę przy rozliczeniu rocznym za 2022 r.

 

DOSTĘPNE FORMY OPODATKOWANIA DZIAŁALNOŚCI POŚREDNIKÓW

Pośrednicy ubezpieczeniowi prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą mają możliwość zastosowania jednego z trzech wariantów opodatkowania. Podstawową formą jest opodatkowanie na zasadach ogólnych, tj. według skali podatkowej (12%/32%). W tym wariancie przedsiębiorca ma możliwość skorzystania m.in. z kwoty wolnej od podatku (30 000 zł) oraz wspólnego rozliczenia z małżonkiem. Składka zdrowotna jest w tym przypadku kalkulowana jako 9% dochodu i nie pomniejsza podstawy opodatkowania.

Kolejnym, w poprzednich latach najpopularniejszym sposobem opodatkowania, było tzw. opodatkowanie liniowe według stawki 19%. W tym przypadku składka zdrowotna wynosi 4,9% i po zmianach wprowadzonych od 1 lipca 2022 r. może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów maksymalnie do wysokości 8 700 zł w roku. Ostatnią dostępną formą opodatkowania działalności gospodarczej przez pośredników jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Podstawą opodatkowania jest w tym przypadku przychód, więc podatnik nie pomniejsza podstawy opodatkowania o ponoszone koszty podatkowe. Stawki ryczałtu dostępne dla pośredników ubezpieczeniowych to co do zasady 15% lub 17%. Przepisy przewidują trzy wartości składki zdrowotnej, której wysokość jest w konkretnym przypadku uzależniona od wysokości przychodów podatnika. Dodatkowo, 50% wartości składki zdrowotnej pomniejsza przychód podatnika.

 

JAKICH ZMIAN MOŻNA DOKONAĆ W ROZLICZENIU ZA 2022 R.?

Na początku 2022 roku agenci mieli możliwość wyboru najkorzystniejszej dla nich formy opodatkowania, z uwzględnieniem zasad wprowadzonych przez Polski Ład. Ustawodawca w lipcu 2022 r. wprowadził kolejne istotne zmiany do zasad opodatkowania PIT działalności gospodarczej, w szczególności zwiększyła się atrakcyjność rozliczenia według skali podatkowej poprzez obniżenie stawki podatku w pierwszym progu podatkowym z 17% do 12%. Przedsiębiorcy na początku roku 2022 nie mieli wiedzy dotyczącej planowanych zmian, nie mogli więc ich uwzględnić przy wyborze formy opodatkowania. Żeby wszyscy podatnicy mieli równe szanse na ocenę własnej sytuacji podatkowej, biorąc pod uwagę liczne zmiany wprowadzone przez Polski Ład, ustawodawca przewidział możliwość zmiany wybranej formy opodatkowania po zakończeniu roku podatkowego. Należy natomiast mieć na uwadze, że przedsiębiorcy nie mają w tym przypadku możliwości zmiany formy opodatkowania w dowolny sposób. Przepisy dopuszczają bowiem wyłącznie zmianę na opodatkowanie według skali podatkowej (12%/32%). Z możliwości tej mogą więc korzystać wyłącznie podatnicy, którzy w 2022 r. korzystali z opodatkowania według stawki liniowej lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Co istotne, podatnik nie będzie musiał składać do urzędu skarbowego dodatkowych oświadczeń, dotyczących zmiany. Wybór opodatkowania według skali za 2022 r. będzie możliwy poprzez złożenie w terminie (tj. do 2 maja 2023 r.) właściwego zeznania podatkowego. Należy pamiętać, że jeżeli za 2022 r. zostanie już złożone zeznanie podatkowe, właściwe dla formy opodatkowania stosowanej w trakcie roku podatkowego, nie będzie możliwości zmiany decyzji dotyczącej skorzystania z rozliczenia według skali za 2022 r., w tym również poprzez złożenie korekty. Aktualnie jest dobry czas dla agentów, którzy w 2022 r. rozliczali się według tzw. liniówki lub ryczałtem, na ponowną ocenę swojej sytuacji podatkowej oraz zweryfikowanie, czy rozliczenie za 2022 r. według skali podatkowej byłoby dla nich korzystniejsze.

W dalszej części artykułu wskazujemy na kluczowe kwestie, o których należy pamiętać, rozważając ewentualną zmianę opodatkowania w rozliczeniu rocznym za 2022 r.

 

ZMIANA W PRZYPADKU OPODATKOWANIA LINIOWEGO (19%)

W odniesieniu do agentów, którzy w 2022 r. stosowali opodatkowanie liniowe, zmiana formy opodatkowania na opodatkowanie skalą podatkową będzie obejmowała cały dochód uzyskany przez podatnika w ramach prowadzonej działalności w 2022 r.

W celu wyboru opodatkowania według skali za 2022 r., wystarczy terminowo złożyć właściwą deklarację podatkową, tj. zeznanie PIT-36 (lub PIT-36S) za 2022 r. (zamiast PIT36L lub PIT36LS). Rozliczenie według skali nie powinno być w tym przypadku skomplikowane. W treści zeznania należy bowiem wykazać wartość osiągniętych przychodów, poniesione koszty podatkowe oraz dochód lub stratę. W polach przeznaczonych na zaliczki należy wykazać rzeczywiste zaliczki należne i wpłacone według zasad obowiązujących dla rozliczenia podatkiem liniowym w roku 2022 r. oraz kwotę należnego podatku obliczonego według skali.

 

ZMIANA W PRZYPADKU OPODATKOWANIA RYCZAŁTEM

Polski Ład zdecydowanie zwiększył atrakcyjność opodatkowania działalności ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, który jest dostępny również dla pośredników ubezpieczeniowych. Jednak kalkulacje najkorzystniejszej formy opodatkowania przygotowane na początku 2022 r. mogły się zdezaktualizować z uwagi na zmianę zasad opodatkowania, która miała miejsce w trakcie roku. Dla agentów, którzy wybrali ryczałt, ostatecznie mógł on okazać się mniej korzystny niż rozliczenie według skali podatkowej. W takim przypadku istnieje możliwość zmiany formy opodatkowania w rozliczeniu rocznym.

Zmiana będzie obejmowała wszystkie przychody podatnika uzyskane w 2022 r. Analogicznie jak w przypadku przedsiębiorców korzystających z opodatkowania liniowego, należy w tym celu, w terminie złożyć zeznanie podatkowe PIT-36 (lub PIT-36S) za rok 2022 (zamiast PIT28 lub PIT28S).

Trzeba również mieć na uwadze, że od lipca 2022 r. agenci mieli możliwość wyboru opodatkowania ryczałtem na okres lipiec–grudzień 2022 r., jeżeli takiego wyboru dokonali, nie mają już możliwości ponownej zmiany formy opodatkowania w odniesieniu do całego 2022 r. w zeznaniu podatkowym.

Dokonując zmiany na rozliczenie według skali, w rocznym zeznaniu podatnik będzie musiał wykazać kwoty przychodów, koszty uzyskania przychodów, dochód (lub stratę), kwoty należnego i zapłaconego w 2022 r. ryczałtu PIT oraz kwotę należnego podatku obliczonego według skali

Co ważne, w sytuacji zmiany z ryczałtu na skalę podatnik musi dodatkowo zaprowadzić i uzupełnić podatkową księgę przychodów i rozchodów (PKPiR) – można to zrobić bezpośrednio przed złożeniem zeznania.

 

ISTOTNA RÓWNIEŻ SKŁADKA ZDROWOTNA

Podatek nie jest jedynym obciążeniem publicznoprawnym, które obciąża osoby prowadzące działalność gospodarczą. Szczególnie od 2022 r. należy zwracać uwagę na kwestię składki zdrowotnej, co ma również znaczenie przy zmianie formy opodatkowania w rozliczeniu rocznym. Ewentualne przejście na skalę w odniesieniu do 2022 r. będzie bowiem oznaczało konieczność:

• rekalkulacji 9% składki zdrowotnej zgodnie z zasadami obowiązującymi dla skali,
• pokrycie różnicy względem składek już wpłaconych w ciągu roku na innych zasadach,
• kalkulacji i wpłaty odsetek za zwłokę w płatności,
• skorygowania złożonych deklaracji ZUS.

Oceniając korzyści wynikające z wyboru skali podatkowej, nie można zapomnieć o ww. kwestiach związanych ze składką zdrowotną, co może istotnie wpłynąć na wybór najkorzystniejszej dla agenta formy opodatkowania.

 

ROZLICZENIE ZA 2022 R. A FORMA OPODATKOWANIA W 2023 R.

Agenci, którzy zdecydują się na wybór PIT według skali podatkowej w odniesieniu do 2022 r. muszą pamiętać, że wybór ten nie będzie obejmował rozliczeń za 2023 r.

Chcąc zmienić formę opodatkowania na ten rok, należało o tym zawiadomić właściwy urząd skarbowy zasadniczo do 20 lutego 2023 r., jeżeli agent prowadził działalność w styczniu i z niej uzyskiwał przychody (lub do 20 dnia m-ca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód w roku podatkowym).

 

CZYM PAMIĘTAĆ PRZY ROZLICZENIU ROCZNYM

Po niespokojnym roku, który dostarczył przedsiębiorcom dużo niepewności oraz zmian w zakresie zasad opodatkowania działalności gospodarczej, wszyscy mają nadzieję na stabilizację. Ostatnim elementem, związanym z rozliczeniem podatkowym 2022 r., będzie złożenie zeznania podatkowego. W tym roku termin na złożenie deklaracji upływa 2 maja 2023 r. Agenci, którzy w trakcie 2022 r. byli opodatkowani według liniówki lub ryczałtem, mają możliwość zmiany formy opodatkowania za 2022 r. na skalę podatkową (12%/32%). Jeżeli opodatkowanie według skali byłoby korzystniejsze, warto rozważyć zmianę, co jednak musi zostać poprzedzone przeprowadzeniem odpowiedniej analizy, z uwzględnieniem kwestii związanych ze składką zdrowotną.

Firma w domu nie może przesądzać o wysokim podatku od nieruchomości

 

Jak podaje serwis Prawo.pl, Ministerstwo Finansów stwierdziło niedawno, że za zajęty na działalność gospodarczą należy uznać budynek mieszkalny wynajmowany przez przedsiębiorcę, nawet jeśli najemca realizuje w nim jedynie cele mieszkalne. Może to pogorszyć sytuację najemców, na których przerzucony zostanie w czynszu prawie 30-krotnie wyższy podatek. Rodzi również ryzyko nałożenia wyższej daniny na mieszkania wykorzystywane jako tzw. home office przy pracy zdalnej.

 

Problem, z którym mierzą się samozatrudnieni i jednoosobowi przedsiębiorcy, komentuje Łukasz Kalisz, Assistant Manager, Doradca Podatkowy i Adwokat w ALTO:

– Dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą we własnym domu lub mieszkaniu ustalenie właściwej stawki podatku od nieruchomości może mieć niebagatelne znaczenie. Dla potrzeb rozliczeń w 2023 r. ustawodawca przyjął, że maksymalna stawka, jaką można opodatkować budynki mieszkalne to 1 zł za każdy 1 m2 powierzchni użytkowej. Sytuacja zmienia się diametralnie, gdy budynek lub jego część są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. W takim wypadku stawka podatku może maksymalnie wynieść 28,78 zł. Teoretycznie przedsiębiorca, który nie przykłada wagi do kwestii podatkowych, może się niemile zaskoczyć.

Na szczęście jednak w przypadku większości tzw. samozatrudnionych, którzy zarejestrowali firmy w prywatnych domach i mieszkaniach, takie ryzyko jest bardzo niskie. Wyższa stawka podatku jest naliczana w przypadku budynku lub jego części zajętych na prowadzenie firmy. Oznacza to, że taka powierzchnia (pokój, całe mieszkanie lub dom) musi być faktycznie ściśle związana z prowadzoną działalnością i dostosowana do tej działalności w sposób wykluczający inne przeznaczenie.

Jeżeli określona powierzchnia będzie poświęcona wyłącznie na cele działalności (przyjmowanie klientów, wykonywanie prac itd.), to trudno mówić, że spełnia ona cele mieszkalne. Dobrymi przykładami są m.in. wydzielone gabinety lekarskie, domowe zakłady kosmetyczne czy nawet tzw. escape roomy. Osoby, które zarejestrowały działalność w domu czy mieszkaniu, ale pracują w siedzibie klienta lub tylko sporadycznie pracują z domu, nie muszą przekwalifikowywać mieszkania na przestrzeń biurową dla celów podatkowych.

 

Cały tekst dostępny jest na Prawo.pl