Miesięcznik Ubezpieczeniowy: Ceny transferowe na agendzie podatników w 2024 r.

Rok 2024 z perspektywy obowiązków raportowania w obszarze cen transferowych nie przyniósł większych zmian. Na jesiennej agendzie zespołów podatkowych zgodnie z doświadczeniem lat ubiegłych pojawi się – jak w poprzednich latach – konieczność udokumentowania rozliczeń wewnątrzgrupowych za rok 2023.

Warto pamiętać, że dla większości podatników bieżący rok może obfitować w wyzwania z zakresu przygotowania aktualnych analiz porównawczych i weryfikacji rzeczywistych wyników realizowanych w transakcjach wewnątrzgrupowych pod kątem spełniania zasady ceny rynkowej (arm’s lenght). Większość analiz porównawczych traci właśnie swoją 3-letnią ważność. Z jednej strony rodzi to obowiązek sporządzenia nowych benchmarków, a z drugiej to w praktyce dobry moment, aby zweryfikować, czy stosowana w roku 2023 polityka cen transferowych sprawdziła się i czy będzie odpowiednia dla roku 2024.

ANALIZY PORÓWNAWCZE – PRZEDMIOT ZAINTERESOWANIA ORGANÓW PODATKOWYCH

Zgodnie z przepisami ustawy o CIT analiza porównawcza oraz analiza zgodności podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co 3 lata, chyba że zmiana otoczenia ekonomicznego w stopniu znacznie wpływającym na sporządzoną analizę uzasadnia dokonanie aktualizacji w roku zaistnienia tej zmiany. Za nami kilkuletnie doświadczenia płynące ze sporządzania obligatoryjnych analiz porównawczych, a wnioski płynące z kontroli wskazują jednoznacznie, że ich ranga rośnie, a podejście do ich sporządzania powinno być bardzo skrupulatne i dobrze zaplanowane. Wyniki tych analiz raportowane są bezpośrednio w formularzu TPR-C, które stanowi narzędzie dla kontrolujących służące do typowania podmiotów do kontroli.

Rok 2023 przyniósł podatnikom wiele wyzwań – musieli oni zmierzyć się z rosnącą inflacją i zmianami geopolitycznymi, co mogło wpłynąć na ustalanie warunków transakcji. Obowiązek odświeżenia analiz to dobry moment na weryfikację zmian w otoczeniu biznesowym i identyfikację kluczowych czynników mogących wpływać na osiągane wyniki.

Warto podkreślić, że organy podatkowe coraz częściej prowadzą z podatnikami dyskusje w obszarze analizy cen transferowych, koncentrując się na ich jakości. Coraz częściej urzędnicy sporządzają własne analizy lub dokonują istotnych zmian w analizach przygotowywanych przez podatnika. W praktyce, na tej podstawie ustalają finalne doszacowanie podatku. Trudno jednoznacznie wskazać na trend kształtujący się w linii orzeczniczej w zakresie sporów dotyczących jakości analiz porównawczych. W zależności od konkretnego przypadku i jakości analizy sporządzonej przez podatnika sądy uznają za prawidłowe zarówno te sporządzone przez podatnika, jak i przez organy podatkowe w toku kontroli.

W związku z rosnącą rolą sporów wokół jakości analiz porównawczych, istotne pozostaje uprzednie zabezpieczenie się przez podatników przed próbą ich kwestionowania. Jak się do tego przygotować?

Przede wszystkim sporządzając analizy cen rzetelnie, koncentrując się na odzwierciedleniu rzeczywistej sytuacji gospodarczej, ale też zapewniając jakościowe podejście z perspektywy techniczno-formalnej.

Jedynym skutecznym zabezpieczeniem przed próbą podważania analiz przez kontrolujących, pozostaje posiadanie rzetelnie sporządzonej i odzwierciedlającej rzeczywistą sytuację gospodarczą analizy cen transferowych. W toku sporów pomiędzy organami a podatnikami, z biegiem lat sądy zaczynają zagłębiać się w przyjętą metodologię, kryteria doboru obserwacji i inne aspekty. Dlatego podatnicy powinni zadbać o jakość posiadanych analiz cen transferowych, zanim dojdzie do dyskusji z organem. W toku potencjalnej kontroli, to bowiem na organie spoczywać będzie wykazanie, dlaczego podejście przyjęte przed podatnika uważa za nieprawidłowe. Brak lub niskiej jakości uzasadnienie założeń przyjętych do analizy, otwiera organowi drogę do jej kwestionowania, a w praktyce do jej modyfikacji czy przygotowania własnej, zazwyczaj niekorzystnej dla podatnika.

Pośród kluczowych elementów determinujących kompletność i rzetelne podejście do opracowania analiz cen transferowych wymienić należy:

• stosowaną metodę weryfikacji cen transferowych,
• zastosowane kryteria porównywalności z jednoczesnym uzasadnieniem dla spełnienia ich przez wybrane ostatecznie obserwacje,
• przyjęty okres badany w analizie,
• region geograficzny wybrany do analizy,
• wybrany wskaźnik finansowy wraz z uzasadnieniem jego wyboru,
• miary statystyczne, które powinny być wykorzystane do określenia rynkowego poziomu wskaźnika,
• uzasadnienie za brakiem lub koniecznością dokonania korekt porównywalności wyników.

Opracowanie analiz porównawczych adresujących powyższe aspekty może pomóc w przypadku rozpoczęcia sporu z organami podatkowymi, a wcześniej nawet rozwiać potencjalne wątpliwości kontrolujących, nie doprowadzając do dalszych dyskusji.

Analizy cen transferowych w świetle kształtującego się orzecznictwa jednoznacznie przestają być traktowane jako element formalnego wypełniania obowiązków dokumentacyjnych (chociaż nadal sądy wskazują, że formalne etapy analiz są kluczowe).

Prowadząc rozważania o roli analiz porównawczych, warto podkreślić osobno podejście do prowadzenia analiz transakcji finansowych realizowanych z podmiotami powiązanymi. Zainteresowanie organów wyłącznie oprocentowaniem w takich transakcjach przechodzi do historii. Coraz większego znaczenia nabierają pozostałe warunki w zakresie finansowania w tym przede wszystkim zdolność do zaciągnięcia finansowania i biznesowe uzasadnienie dla realizacji transakcji. W analizie należy uwzględnić szczegółowo kondycję finansową stron i możliwość spłaty zadłużenia przez pożyczkobiorcę.

WERYFIKACJA STOSOWANEJ POLITYKI CEN TRANSFEROWYCH

Opracowanie nowych analiz porównawczych to dobry moment na weryfikację, czy stosowana w roku 2023 polityka cen transferowych sprawdziła się w praktyce i czy będzie również odpowiednia dla roku 2024. Rok 2024 do tej pory nie pozostaje mniej dynamiczny niż rok ubiegły, stąd warto przeanalizować stosowaną politykę cen transferowych w świetle wyzwań ekonomicznych, z którymi mierzyliśmy się do tej pory w 2024 i które prawdopodobnie czekać nas będą w drugiej części roku.

Pośród elementów polityki cen transferowych, które warto zweryfikować, wymienić należy przede wszystkim stosowane metody kalkulacji cen, zasady dokonywania korekt cen transferowych, ewentualne restrukturyzacje czy zmiany w przebiegu realizowanych transakcji, pełnionych funkcji, strategię gospodarczą grupy.

Wśród kluczowych czynników mogących wywierać istotny wpływ na funkcjonowanie międzynarodowych grup kapitałowych, warto wymienić zmiany stóp procentowych, dość dynamiczną sytuację w zakresie inflacji, zmiany kursów walut, a także czynniki geopolityczne, jak trwająca wojna w Ukrainie. Druga połowa roku może okazać się w praktyce najlepszym czasem na wprowadzenie ewentualnych zmian w obszarze stosowanych polityk cen transferowych adresujących bieżące wyzwania i ich implementację przed zamknięciem roku 2024.

Praktyczne doświadczenia z prowadzonych przez organy podatkowe kontroli, jednoznacznie wskazują na utrzymanie trendu zainteresowania organów obszarem cen transferowych oraz rosnącą liczbę przeprowadzanych kontroli, a przede wszystkim ich skuteczność. W takiej sytuacji skrupulatne realizowanie obowiązków w obszarze compliance, rzetelne opracowywanie jakościowych analiz porównawczych czy posiadanie polityk cen transferowych stają się koniecznością.

Źródło: Miesięcznik Ubezpieczeniowy, lipiec 2024: https://miesiecznikubezpieczeniowy.pl/