Miesięcznik Ubezpieczeniowy: IPT – zagraniczny podatek od składek ubezpieczeniowych wyzwaniem dla organizacji

W dobie polis o globalnym zasięgu, prowadzenie transgranicznej działalności ubezpieczeniowej wiąże się z szeregiem wyzwań natury prawno-podatkowej. Jednym z nich niewątpliwie jest Insurance Premium Tax („ IPT”), czyli podatek od składek ubezpieczeniowych.

Choć w Polsce w praktyce nie występuje, IPT jest obciążeniem wprowadzonym w większości państw europejskich, a także części krajów spoza „starego kontynentu”.

IPT kalkulowany jest od składki należnej ubezpieczycielowi za zawartą polisę. To, w jakim kraju składka potencjalnie powinna zostać opodatkowana zależy z kolei od tzw. umiejscowienia ryzyka związanego z ubezpieczeniem – w krajach UE kwestia ta została zunifikowana w drodze unijnych dyrektyw.

Trzeba pamiętać, że do swobodnej decyzji poszczególnych jurysdykcji pozostawiono jednak szereg istotnych kwestii związanych z rozliczaniem tego podatku, takich jak: ewentualne zwolnienia, stawki podatku czy terminy składania deklaracji i uiszczania należności. W efekcie są one ustalane na poziomie krajowym w zależności od potrzeb ekonomicznych, administracyjnych oraz politycznych. Tak zróżnicowane uregulowanie IPT przekłada się z kolei na ogromne wyzwanie koordynacyjne i merytoryczne dla działu finansów zakładów ubezpieczeń.

Pomimo wielu globalnych różnic, można jednak wskazać jedną kluczową zasadę – jeśli powstaje obowiązek zapłaty IPT w danym kraju, to ciąży on na ubezpieczycielu.

W tym kontekście należy pamiętać, że żyjemy w czasach zwiększonej wymiany informacji – również w zakresie działalności rynku finansowego. W krajach Unii Europejskiej, gdzie organy nadzorcze poszczególnych państw członkowskich ściśle współpracują w ramach Europejskiego Systemu Nadzoru Finansowego, szczególna dbałość w wypełnianiu obowiązków prawnych i podatkowych jest zatem kluczowa. Ich niedopełnienie może bowiem wiązać się z szeregiem negatywnych konsekwencji, nie tylko natury finansowej.

Lokalizacja ryzyka – czyli gdzie jest opodatkowana składka?

To właśnie lokalizacja ryzyka, czyli ustalenie gdzie ryzyko ubezpieczeniowe ma swoje miejsce, jest punktem wyjścia do ustalenia, w którym kraju należy zweryfikować potencjalne obowiązki IPT.

Dużym ułatwieniem dla podmiotów działających na terytorium Unii Europejskiej jest wprowadzenie jednolitych zasad ustalania tej kwestii poprzez Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej „Wypłacalność II” („Dyrektywa”), implementowanej do polskiego porządku prawnego w drodze ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2283 z późn. zm.).

Akty te są dobrze znane polskim zakładom ubezpieczeń, gdyż harmonizują one działalność sektora ubezpieczeniowego w krajach wspólnoty. W kontekście umiejscowienia ryzyka, w dużym skrócie, regulacje te wskazują, że co do zasady ryzyko związane z polisą zlokalizowane jest w kraju członkowskim, w którym:

• znajduje się nieruchomość,
• zarejestrowany jest pojazd,
• przy ubezpieczeniach związanych z podróżą (do 4 miesięcy) – tam gdzie została zawarta umowa ubezpieczenia,
• w innych przypadkach – ubezpieczający ma miejsce zamieszkania albo siedzibę jednostki objętej umową ubezpieczenia.

Należy jednak mieć na uwadze, że od ww. reguł Dyrektywa przewiduje również wyjątki.

Przy weryfikacji umiejscowienia ryzyka kluczowe jest zatem przekrojowe spojrzenie na cały zakres polisy. W praktyce występują bowiem sytuacje, w których obejmuje ona ryzyka zlokalizowane w wielu krajach. Prawidłowe zidentyfikowanie skutków podatkowych wymaga więc szerokiej wiedzy co do praktycznego wymiaru polisy oraz zasad określania lokalizacji ryzyka dla danego regionu. W tym celu niezbędna jest ścisła współpraca pomiędzy działami biznesowym oraz działem finansów w organizacji.

Rejestracja – kiedy konieczna?

Bardzo często nawet jednostkowe wystąpienie obowiązku IPT wiąże się z koniecznością zarejestrowania do celów podatkowych w danym państwie.

W takim przypadku często niezbędne będzie uzyskanie wsparcia lokalnych doradców. Sama rejestracja, jak i prowadzenie działalności w nieznanych nam jurysdykcjach, oznacza bowiem konieczność przestrzegania obowiązujących tam regulacji, kontaktu z lokalnymi organami oraz, bardzo często, wypełniania obowiązków administracyjno-formalnych w obcym dla nas języku.

IPT compliance – na czym polega?

IPT compliance polega na terminowym deklarowaniu i płaceniu należności podatkowych. W IPT możemy wyróżnić trzy najczęstsze okresy składania deklaracji: miesięczny, kwartalny oraz roczny, przy czym ten ostatni występuje najrzadziej. Poszczególne kraje określają także, czy podatnik powinien składać tzw. deklaracje „zerowe”, czyli wykazywać, że nie zawarł żadnych polis.

To, za jaki okres polisa powinna zostać wykazana, jest determinowane przez moment powstania obowiązku podatkowego – co to oznacza? Przykładowo w jednej jurysdykcji momentem powstania obowiązku podatkowego jest termin płatności składki określony w polisie (Francja) a w innej z kolei ustawodawca daje możliwość wyboru pomiędzy datą wymagalności składki a datą jej faktycznego uiszczenia (Niemcy) – podatnik powinien wskazać jednak organowi, którą metodę będzie stosował. W tej kwestii Dyrektywa pozostawiła poszczególnym jurysdykcjom szeroką swobodę.

Pewnym ułatwieniem w prowadzeniu działalności ubezpieczeniowej na terytorium jednego kraju może być to, że z reguły ustawodawcy określają tożsamy termin na składanie deklaracji podatkowych i zapłatę podatku.

Stawki IPT

Sam przekrój stawek podatku jest bardzo szeroki i może sięgać od kilku do nawet kilkudziesięciu procent.

Niektóre kraje stosują jednolite stawkę IPT – jako przykład można tu wskazać Holandię, gdzie poza nielicznymi zwolnieniami, wynosi ona 21%. W innych przypadkach, stawka jest uzależniona od grupy ryzyka, którą pokrywa polisa. W wielu krajach oprócz samego IPT, składki są obciążone także tzw. opłatami parafiskalnymi. Wśród najbardziej powszechnych można wskazać opłaty naliczane od polis obejmujące ryzyko związane z wystąpieniem pożarów.

Jak widać IPT jest zagadnieniem bardzo złożonym i dotyczy organizacji na wielu szczeblach. Co więcej biorąc pod uwagę potencjalne skutki podatkowe zawieranej polisy wymaga ścisłego współdziałania nie tylko działu finansowego ale również działów biznesowych w tym w szczególności działów produktowych czy pricingu. Wiedza o potencjalnych skutkach IPT powinna być bowiem znana już na najwcześniejszym etapie „życia” polisy, gdyż może mieć bardzo istotny wpływ na wysokość samej składki.

Źródło: https://miesiecznikubezpieczeniowy.pl/