Rzeczpospolita: Kolejna umowa o współdziałanie podpisana

Szef KAS podpisał drugą umowę w ramach Programu Współdziałania. I choć program ten niesie ze sobą wiele korzyści, to jeszcze przez długi czas nie stanie się instrumentem stosowanym masowo.

Na stronie Szefa Krajowej Administracji Skarbowej pojawiła się informacja o zawarciu 13 lipca br. kolejnej umowy w ramach tzw. Programu Współdziałania – tym razem ze spółką Basell Orlen Polyolefins sp. z o.o. Jest to już druga umowa, podpisana w ramach tego innowacyjnego – na gruncie polskiej praktyki – programu, wprowadzającego nowe standardy współpracy między podatnikami a administracją podatkową.

Nowy instrument

Program Współdziałania to w dalszym ciągu relatywnie nowy instrument w polskim prawie podatkowym, który wszedł w życie 1 lipca 2020 r.

W skrócie, Program Współdziałania polega na tym, że podatnicy mają możliwość zawarcia z Szefem KAS umowy, która m.in zobowiązuje ich do wdrożenia w swoim przedsiębiorstwie odpowiednich procesów i procedur, zapewniających na jak najwyższym poziomie prawidłowe wykonywanie obowiązków podatkowych (tzw. Ramy Wewnętrznego Nadzoru Podatkowego) oraz do zachowania pełnej transparentności w kontaktach z administracją skarbową (w tym m.in. do informowania Szefa KAS o wszelkich kwestiach, które mogą powodować spór między podatnikiem a fiskusem).

W zamian za to podatnik uczestniczący w programie – poprzez wiele szczegółowych instrumentów – generalnie uzyskuje pewność swojej pozycji podatkowej, a nawet – w wypadku zidentyfikowania pewnych nieprawidłowości – minimalizuje ryzyka z tym związane (np. brak odsetek czy odpowiedzialności karnej skarbowej).

Program Współdziałania to przeniesienie do polskich przepisów wypracowanej na poziomie m.in. OECD koncepcji monitoringu horyzontalnego (Horizontal Monitoring Compliance), polegającej na tym, że to przede wszystkim podatnik samodzielnie odpowiada za przeprowadzanie „na bieżąco” kontroli swoich rozliczeń.

Fakt zawarcia dwóch umów przez Szefa KAS oznacza, że w coraz większej liczbie procesów kończy się faza weryfikacji podatników i Program Współdziałania wchodzi w swój zasadniczy etap (funkcjonowania w codziennej działalności przedsiębiorców).

Zgodnie z założeniami, sam Program Współdziałania jest obecnie w fazie trzyletniego pilotażu, w ramach którego i po którym zostanie przeprowadzona ewaluacja programu, aby jak najlepiej dostosować jego ramy do polskich realiów.

Wewnętrzny nadzór podatkowy

Jak już wspomniano, jednym z kluczowych warunków, który przedsiębiorca musi spełnić, aby aplikować do Programu Współdziałania, jest wdrożenie w swoim przedsiębiorstwie tzw. ram wewnętrznego nadzoru podatkowego (RWNP).

Ramy te są zbiorem procedur / procesów / zasobów zapewniających prawidłowe wypełnianie obowiązków podatkowych i kontrolę nad ich realizacją. Powinny być one dostosowane do struktury / biznesu danego przedsiębiorcy i opierać się m.in. na ocenie ryzyka podatkowego, związanego z konkretną działalnością.

Prawidłowe wdrożenie ram stanowi podstawę do przyjęcia, że funkcja podatkowa przedsiębiorcy jest zarządzana w prawidłowy i kompleksowy sposób (innymi słowy, że przedsiębiorca posiada dojrzały system tax compliance management).

System tax compliance

Wejście w życie Programu Współdziałania i istniejący w jego ramach wymóg posiadania RWNP wpisuje się przy tym w obserwowany w ostatnich latach, szerszy trend zmian w zakresie podatków. W ciągu ostatnich lat znacząco zwiększyła się bowiem liczba obowiązków typu „compliance” w obszarze podatków. Oprócz podstawowych wymogów, jak terminowe rozliczenia i raportowanie, wprowadzone zostały m.in. obowiązki:

• • dochowywania należytej staranności w VAT,
  • dochowania należytej staranności w podatku u źródła,
  • dotyczące raportowania MDR, czy
  • publikacji informacji nt. strategii podatkowej.

W praktyce każdy z tych obowiązków wymaga wdrożenia w przedsiębiorstwach odpowiednich procesów (polityk). Coraz częściej skłania to także przedsiębiorców do szerszego spojrzenia na organizację swojej funkcji podatkowej i zorganizowanie jej w sposób. który zapewni jak największy stopień bezpieczeństwa dla zarządzających i poziom komfortu co do prawidłowej kontroli nad tym obszarem. W dłuższej perspektywie potencjalnie może to również umożliwić m.in. aplikowanie do Programu Współdziałania.

Zdaniem autora

Lepiej zapobiegać niż leczyć

Z pewnością można zakładać, że choć Program Współdziałania niesie ze sobą wiele korzyści, to jeszcze przez długi czas nie stanie się instrumentem „hurtowo” stosowanym przez podatników. Niezależnie jednak od tego, posiadanie wdrożonych mechanizmów zarządzania funkcją podatkową (tak silnie związane z programem) jest w coraz większym zakresie wręcz oczekiwane od przedsiębiorców, w tym przez administrację podatkową. Prawidłowo zorganizowana funkcja podatkowa pozwala bowiem także w znacznym zakresie zminimalizować ryzyko podatkowe i karne skarbowe po stronie podatników (zarzut braku „należytej staranności” w tym zakresie). Przedsiębiorca posiadający ten obszar prawidłowo zarządzony, jest także postrzegany jako bardziej rzetelny partner na rynku. Wydaje się, że trend ten będzie rozwijał się w przyszłości, bo w końcu „lepiej zapobiegać niż leczyć”.

Podstawa prawna:

art. 20s – art. 20za ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1540 ze zm.)

Źródło: https://www.rp.pl/podatki/art36937341-kolejna-umowa-o-wspoldzialanie-podpisana