Fiskus wymaga strategii podatkowej, której spółki nie mają

Największe firmy opublikują swoje programy podatkowe już za 2020 r. Muszą je stworzyć wstecz.

Największe spółki czeka niemiła niespodzianka. Już za 2020 r. będą musiały przedstawić do publicznej wiadomości swoje strategie podatkowe. Problem w tym, że żaden przepis nie wymagał wcześniej ich przygotowania. Na publikację mają czas do końca 2021 r. Z zaciekawieniem czeka na to konkurencja.

Taki wymóg wynika z ustawy uszczelniającej przepisy podatkowe, która wejdzie w życie 1 stycznia 2021 r. Jednak dotychczas nie było jasne, kiedy po raz pierwszy najwięksi podatnicy muszą dokonać „spowiedzi”. Wątpliwości rozwiało Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytanie „Rzeczpospolitej”. Ze względu na to, iż ustawa nowelizująca nie przewiduje szczególnych regulacji przejściowych, podatnicy podlegający obowiązkowi będą zobowiązani do sporządzenia i opublikowania informacji już za 2020 r., w terminie do 31 grudnia 2021 r. – poinformował resort.

BRAK PEWNOŚCI

Eksperci krytykują taki tryb wprowadzania nowych regulacji.

– Przedsiębiorcy dowiadują się w grudniu 2020 r., że powinni posiadać strategię podatkową za ten rok, mimo iż nie mieli takiego obowiązku. To duże zaskoczenie i dowód braku pewności prawa. W praktyce niewiele firm posiada strategię przyjętą odgórnie przez zarząd. Funkcje podatkowe budowane są oddolnie, w reakcji na pojawiające się przepisy – mówi Sylwia Kulczycka, doradca podatkowy i partner w ALTO Tax. – To oznacza, że największe spółki muszą teraz zidentyfikować swoje strategie, zbudować je wstecz. Idea jest dobra, ale taki sposób jej urzeczywistniania budzi duże wątpliwości. Przedsiębiorcy oczekują, że Ministerstwo Finansów wyda odpowiednie wytyczne – wyjaśnia.

Przepisy ustawy o CIT nie definiują, czym jest strategia podatkowa. Zawierają jedynie otwarty katalog danych, które budzą wiele wątpliwości.

Jak wskazuje Agata Dziwisz, adwokat i partner w Kochański & Partners, obowiązek publikowania informacji o strategii może sprawiać największym spółkom duży kłopot.

– Problematyczny jest szeroki i nieprecyzyjnie określony zakres wymaganych informacji. Oznacza to ryzyko ujawnienia informacji wrażliwych i osłabienia pozycji danej spółki wobec konkurencji – mówi.

Jej zdaniem wątpliwości budzą szczególnie takie kwestie, jak upublicznianie informacji o schematach podatkowych (MDR), rozliczeniach w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową czy planowanych lub podejmowanych przez podatnika działaniach restrukturyzacyjnych.

RYZYKO SANKCJI

– Niestety, podatnicy będą mieli na przygotowanie strategii dużo mniej czasu, niż niektórzy z nich pierwotnie zakładali. Należy pamiętać, że lista wymaganych informacji jest otwarta, co utrudnia prawidłowe wywiązanie się z nowego obowiązku. Istnieje zatem ryzyko, iż organy podatkowe mogą kwestionować podane przez daną spółkę informacje jako niekompletne. Mają wówczas możliwość nałożenia kary do 250 tys. zł – mówi Tomasz Wickel, radca prawny, partner w SSW Pragmatic Solutions.

Przepisy przewidują, że sprawozdanie należy sporządzić z uwzględnieniem charakteru, rodzaju i rozmiaru prowadzonej działalności. Za niedopełnienie obowiązku grozi kara do 250 tys. zł.

Według Sylwii Kulczyckiej większe są obawy, że podane informacje będą dostępne dla wszystkich. Powinny więc być spójne z prowadzoną przez spółki polityką informacyjną.

– Jeśli będą lakoniczne, pozostanie duże pole do interpretacji przez publiczność. Przedsiębiorcy muszą więc zdecydować, czy lepiej napisać, że pracują nad ulepszeniem danej funkcji, czy przemilczeć dany temat – mówi Sylwia Kulczycka.

Nowy wymóg krytykuje też Konfederacja Lewiatan.

– Należy zaznaczyć, że 2020 r. jest wyjątkowo trudny dla przedsiębiorców, którzy w epidemii koronawirusa walczą o utrzymanie biznesu. Żaden przepis nie wymagał w tym czasie posiadania czy tworzenia strategii podatkowej. Dlatego tworzenie jej teraz wstecz oceniamy jako zbędny i kosztowny obowiązek. Skorzystać może na tym jedynie konkurencja – mówi Przemysław Pruszyński, doradca podatkowy, ekspert Konfederacji Lewiatan.

Jak wyjaśnia, choć ustawa zakłada wyłączenie z obowiązku publikacji danych objętych tajemnicą handlową, przemysłową, zawodową lub procesu produkcyjnego, to wiele wymaganych informacji stanowi w istocie taką tajemnicę.

Według Ministerstwa Finansów jest to kolejny krok w kierunku rozwiązania problemu unikania opodatkowania.

KOGO CZEKA PODATKOWA SPOWIEDŹ?

Obowiązek publikowania strategii podatkowej będą mieli podatnicy, których przychody przekroczyły 50 mln euro rocznie. To około 2800 spółek, które dotychczas – na podstawie art. 27 ustawy o CIT – podają do wiadomości publicznej m.in. swoje przychody, koszty, dochody i kwotę należnego podatku.

Podatnicy będą zobowiązani do publikowania informacji na stronie internetowej i przekazywania jej urzędowi skarbowemu. Muszą to zrobić do końca 12. miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego.

Strategia powinna zawierać takie informacje, jak m.in.: