Aleksandra Bońkowska, Jakub Sobieski
10 marca 2022
Polski Ład a alternatywne formy prowadzenia działalności przez agentów
news
Podatki
W ostatnim czasie popularne staje się prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej w formie spółki. Taka forma bywa także rozważana przez niektórych mikro- i małych przedsiębiorców działających na rynku ubezpieczeniowym.
Niekorzystne zmiany podatkowe wprowadzone w ramach Polskiego Ładu zmusiły agentów ubezpieczeniowych do rozważenia, która z form opodatkowania oraz prowadzenia działalności będzie dla nich najlepsza. Z uwagi na szeroki zakres nowelizacji, wybór odpowiedniego rozwiązania wcale nie jest łatwy. W ostatnim czasie można zauważyć zwiększone zainteresowanie przekształcaniem prowadzonej działalności w spółki, w szczególności w spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki komandytowo-akcyjne. Z czym wiąże się taka forma prowadzenia działalności dla agenta ubezpieczeniowego?
METODY OPODATKOWANIA DZIAŁALNOŚCI
Agenci mają do wyboru trzy sposoby opodatkowania prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej:
- według skali podatkowej (17%/32%),
- liniowe (19%),
- ryczałtowe (zasadniczo 17% lub 15%).
Na każdą z form opodatkowania negatywnie wpłynęły zmiany wprowadzone w ramach Polskiego Ładu (w szczególności w zakresie składki zdrowotnej). Jednocześnie, w przypadku wyższego pułapu przychodów i niskich kosztów, na atrakcyjności istotnie zyskał ryczałt, z uwagi na wprowadzenie trzech, ryczałtowych progów składki zdrowotnej.
Wybór najlepszej formy opodatkowania jest uzależniony od indywidualnej sytuacji agenta, w tym poziomu uzyskiwanych przychodów oraz kosztów podatkowych czy możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem.
ALTERNATYWNE ROZWIĄZANIA
W ostatnim czasie bardzo popularne stały się pomysły polegające na przekształceniu JDG w spółkę. W sieci można zapoznać się z licznymi opracowaniami, opisującymi benefity związane z prowadzeniem działalności w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) oraz spółki komandytowo-akcyjnej (SKA). Również w naszej praktyce zauważamy zwiększone zainteresowanie tego rodzaju rozwiązaniami ze strony agentów ubezpieczeniowych. Czy takie rozwiązania będą możliwe i korzystne dla pośredników?
Na wstępie należy mieć na uwadze kwestie regulacyjne, związane z wykonywaniem czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego. Potencjalną działalność w formie spółki trzeba przenalizować z perspektywy ustawy o dystrybucji ubezpieczeń, która określa szczegółowe zasady związane z tym obszarem działalności ubezpieczeniowej.
Istotne dla agentów będą również zasady współpracy z zakładami ubezpieczeń. Ubezpieczyciele mogą mieć bowiem określone preferencje związane z formą współpracy z agentami. Niniejszy aspekt może więc mieć istotny wpływ na wybór tej formy działalności.
Kolejna, w naszej ocenie zasadnicza kwestia, dotyczy dopasowania formy prowadzonej działalności do jej skali i poziomu generowanych przychodów. Zwracamy bowiem uwagę, że funkcjonowanie spółki wiąże się z dodatkowymi kosztami, które nie występują w ramach JDG. Dodatkowe wydatki, które występują w spółce mogą zmniejszać atrakcyjność tej formy prowadzenia działalności, a wręcz doprowadzić do sytuacji, w której będzie ona niekorzystna. Analizując możliwość zastosowania spółki, trzeba uwzględniać, że jest ona korzystna dopiero od pewnego pułapu przychodów.
SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ
Polski Ład wpłynął na zwiększenie ilości sp. z o.o. Jednak z perspektywy występujących obciążeń publicznych, jednoosobowa sp. z o.o. nie jest specjalnie korzystną formą prowadzenia działalności. W przypadku standardowej dystrybucji zysku na rzecz udziałowca, tj. w formie dywidendy, dochód wygenerowany w ramach prowadzonej działalności jest opodatkowany podwójnie. Pierwszy raz na poziomie spółki (stawka CIT 9% lub 19%), następnie dywidenda wypłacana na rzecz udziałowca jest również opodatkowana PIT według stawki 19%.
Co więcej, wspólnik jednoosobowej sp. z o.o. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Również w sytuacji, w której wspólnik będzie otrzymywał wynagrodzenie jako członek zarządu, nie ominie go PIT (według skali podatkowej) oraz składki społeczne i zdrowotne. Pełnienie funkcji członka zarządu z powołania dodatkowo straciło na atrakcyjności, ponieważ od początku tego roku wynagrodzenie jest dodatkowo obciążane składką zdrowotną (do końca 2021 r. nie było).
Można spotkać się z różnego rodzaju rozwiązaniami polegającymi na świadczeniu usług na rzecz spółki, które mają na celu korzystniejszą dystrybucję zysku na rzecz wspólnika. Należy pamiętać, że tego rodzaju działania mogą wiązać się z pewnym ryzykiem podatkowym zarówno dla spółki, jak i dla wspólnika. Dodatkowo, od 2023 r. planowane jest wprowadzenie przepisów o tzw. ukrytej dywidendzie, które uniemożliwią spółce zaliczanie do kosztów podatkowych dużej części wydatków za usługi świadczone przez wspólnika.
Prowadzenie spółki wiąże się również z dodatkowymi kosztami m.in. w zakresie prowadzenia pełnej księgowości.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością bez wątpienia ma liczne zalety, jednak decydując się na ten model prowadzenia działalności, należy uwzględnić występujące w takiej sytuacji obciążenia.
SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA JAKO REMEDIUM NA POLSKI ŁAD
Wprowadzone na początku roku zmiany bez wątpienia wpłynęły na zwiększenie popularności prowadzenia działalności w formie spółki komandytowo-akcyjnej. Coraz więcej przedsiębiorców jest zainteresowanych założeniem jednoosobowej SKA, która w ostatnich latach nie była zbyt powszechna.
Na zwiększenie atrakcyjności SKA wpływa przede wszystkim korzystny sposób opodatkowania. Tego rodzaju spółka jest podatnikiem CIT i w związku z tym płaci podatek według stawki 19% lub 9%. Dystrybucja zysku do komplementariusza podlega natomiast opodatkowaniu zryczałtowanym PIT według stawki 19%. W ustawie o PIT przewidziano korzystny mechanizm, zgodnie z którym wypłata zysku na rzecz komplementariusza jest pomniejszana o zapłacony wcześniej przez spółkę podatek CIT. Na skutek zastosowania przedstawionego mechanizmu, efektywne opodatkowanie zysku wypłacanego na rzecz komplementariusza wynosi w zależności od stawki CIT stosowanej przez spółkę 19% lub około 17,3%. Z perspektywy poziomu opodatkowania występującego w przypadku innych form prowadzenia działalności, obciążenie podatkowe jest w tym przypadku wyjątkowo korzystne. Pewne problemy mogą natomiast występować w przypadku wypłaty w trakcie roku zaliczek na rzecz komplementariusza, ponieważ organy podatkowe odmawiają w tym przypadku prawa do stosowania mechanizmu odliczenia.
Prowadzenie spółki wiąże się z dodatkowymi kosztami m.in. w zakresie prowadzenia pełnej księgowości.
Kolejną korzyścią związaną z prowadzeniem działalności w formie SKA, która jest kluczowa z perspektywy zmian wprowadzonych przez Polski Ład, jest brak oskładkowania komplementariusza zarówno składkami ZUS, jak i składką zdrowotną. W świetle aktualnej treści przepisów, status komplementariusza SKA nie stanowi obowiązkowego tytułu do ubezpieczeń społecznych, nie stanowi również podstawy do pobierania składki zdrowotnej, która od nowego roku uległa istotnym, niekorzystnym zmianom w przypadku innych form prowadzenia działalności. Te korzyści są więc kluczowe z perspektywy atrakcyjności SKA w porównaniu do innych form prowadzenia działalności, które nie dają możliwości uniknięcia tego rodzaju obciążeń.
Analizując kwestię prowadzenia działalności w ramach SKA trzeba mieć jednak na uwadze koszty, które się z tym wiążą. Po pierwsze, minimalny kapitał zakładowy w takiej spółce wynosi 50 tys. zł, czyli dziesięć razy więcej niż w przypadku sp. z o.o. SKA wiąże się również z koniecznością prowadzenia pełnej księgowości, co również w skali miesiąca daje koszt co najmniej kilkuset złotych. Spółka dodatkowo musi również opłacać koszty prowadzenia rejestru akcjonariuszy. Uchwały SKA muszą być natomiast podejmowane w formie protokołu sporządzonego przez notariusza, co generuje kolejne koszty.
Istotne jest dopasowanie formy prowadzonej działalności do jej skali i poziomu generowanych przychodów.
Dodatkowo trzeba mieć na uwadze dosyć skomplikowany charakter prawny tego rodzaju spółki, co może wiązać się z wyższymi kosztami jej obsługi prawnej. Do tego trzeba doliczyć koszt utworzenia spółki, tj. koszt notariusza oraz koszt sporządzenia umowy.
W naszej ocenie, aktualny stan korzystnych obciążeń publicznoprawnych komplementariusza w SKA może nie trwać długo. Jak wszyscy dobrze wiedzą, polski ustawodawca bardzo szybko reaguje na „potrzeby rynku” i stosowane w praktyce metody na uniknięcie różnego rodzaju danin publicznych. Spodziewamy się więc, że w niedługim czasie załatana zostanie luka umożliwiająca niepłacenie ZUS oraz składki zdrowotnej w przypadku komplementariuszy SKA i aspekt ten nie będzie już przemawiał za atrakcyjnością tego rodzaju formy prowadzenia działalności.
SKA sprawdzi się zasadniczo w przypadku przedsiębiorców uzyskujących stosunkowo wysokie przychody, natomiast nie będzie korzystna dla mniejszych przedsiębiorców z uwagi na wysokie koszty jej funkcjonowania. Oceniając prowadzenie działalności w formie SKA, trzeba pamiętać przede wszystkim o stosunkowo wysokich kosztach jej prowadzenia, które w wielu przypadkach mogą skonsumować pozostałe korzyści wynikające z tej formy działalności.
JAKA FORMA DZIAŁALNOŚCI DLA AGENTA?
Zarówno działalność prowadzona w formie JDG, jak i w formie spółki ma swoje wady i zalety. W naszej ocenie, agenci, wybierając sposób prowadzenia działalności, powinni w pierwszej kolejności przeanalizować wszystkie dostępne sposoby opodatkowania JDG. Spółki są rozwiązaniem, które może się sprawdzić w przypadku przedsiębiorców o dojrzałej działalności i wysokich przychodach. Jednocześnie trzeba mieć na uwadze koszty związane z ich utwo- rzeniem i prowadzeniem oraz fakt, że pewne korzystne rozwiąza- nia, zarówno w zakresie opodatkowania, jak i w ZUS oraz składki zdrowotnej, mogą w najbliższym czasie zostać przez ustawodawcę zmienione.
Dla agenta istotna będzie także perspektywa zasad współpracy z zakładami ubezpieczeń oraz kwestie regulacyjne dotyczące dys- trybucji ubezpieczeń.
Aleksandra Bońkowska, Jakub Sobieski
10 marca 2022
Mogą Cię zainteresować:
Podatki
[EVENT] WINE & TAX. Let’s talk business after hours ALTOgether.
Let’s talk business after hours #ALTOgether Czy zdążysz się zestarzeć zanim KSeF wejdzie w życie? Podejmujesz decyzje? Ja...
Czytaj dalej
Podatki
[ALERT ALTO] KSeF - wiemy coraz więcej! MF opublikowało założenia zmian do ustawy. Teraz czas na konsultacje
Ministerstwo Finansów opublikowało propozycje zmian w ustawie o KSeF. Jest to zwieńczenie dotychczas przeprowadzanych paneli k...
Czytaj dalej